BALCZÓ András
 |
| Balczó András. |
 |
 |
Karikatuur van Balczó András (van Szepes Béla zie http://ludasmatyirejtveny.blog.hu) |
Biografie:
Geboren: 16 augustus 1938, Kondoros (Hongarije)
Overleden: -----------
Balczó András werd geboren in 1938 in Kondoros, groeide verder op in Nyiregyháza en verhuisde naar Budapest in 1956. András wordt door velen genoemd als de meest succesvolle pentatlonatleet ooit. Hij is houder van acht titels als Hongaars nationaal kampioen in de moderne pentatlon en won één titel in het schermen.
Op de Wereldkampioenschappen moderne pentatlon won Balczó vijfmaal goud als individueel (opeenvolgend in 1963-'65-'66-'67 en '69; behalve in de Olympische jaren) en vijfmaal in teamverband. Verder won op die kampioenschappen ook nog zesmaal zilver (1958, '59, '61, '62, '69 en '70) en tweemaal brons (1961 en '71).
Op de Olympische Spelen had hij minder geluk. Bij zijn debuut op de Spelen in 1960 in Londen, eindigde Balczó eerste bij het zwemmen en tweede in de crosscountry, maar een pover resultaat bij het schieten maakte dat hij individueel slechts vierde werd en buiten de medailles viel (slechts
15 punten achter de zilveren medaillewinnaar). Hij won toch nog een gouden medaille met het Hongaars team.
In 1968 won hij in Mexico de zilveren medaille individueel en goud met zijn team. Hij was als grote favoriet in die competitie gestart, maar won dus slechts zilver, na een verrassende prestatie van de Zweed Bjorn Ferm.
In Munchen 1972 won hij op 34-jarige leeftijd voor de eerste maal goud als individueel en zilver met het team. Daarbij realiseerde hij het, met een moedige inspanning, drie tegenstanders voorbij te gaan en alsnog het goud te winnen.
Dat betekende dus vijf Olympische medailles, drie gouden en twee zilveren.
Ofschoon hij regerend wereldkampioen was, nam hij in 1964 niet deel aan de O.S. (omwille van een probleem met de staatsautoriteiten), maar zijn verwezenlijkte resultaten maakten van hem de grootste onder de pentatlonatleten. Zijn buitengewone prestaties waren het gevolg van talent en buitengewone wilskracht.
Zijn beste onderdeel in deze tak van de atletiek, was het veldlopen, maar hij was ook een sterk zwemmer en een constant schermer.
In de jaren 1966, 1969 en 1972 was hij de atleet van het jaar en kreeg de Fair Play Award in 1970.
Hij trok zich terug uit de actieve competitie in 1973, waarna hij een tijdje trainer was van paarden bestemd voor het pentatlon. Nadien was hij een tijdje freelancer en ging vervolgens in zaken. De hoogst patriottistische biografie van de ongekroonde koning van de moderne pentatlon, werd een bestseller in Hongarije.
 |
 |
Balczó András en zijn echtgenote Császár Mónika, moeder van 12 kinderen. De foto links dateert van april 2008, de foto rechts is van september 2010. |
|
Thans leidt hij een teruggetrokken leven in Budapest, waar hij zijn twaalf kinderen opvoedt.
Hij is gehuwd met Császár Mónika, een lid van het Hongaars vrouwelijk turnteam dat een bronzen medaille behaalde op de Olympische Spelen in Munchen (1972). Hun eerste kind (Márton) werd geboren in 1976, toen Balczó al 38 jaar oud was. Oorspronkelijk wou zijn vrouw slechts vijf kinderen, maar dan was het zesde kind het zogezegde laatste, dan het zevende... Hun namen zijn: Márton, Laura, Anna, Barnabás, Bertalan, Nóra, Bálint, Sarolta, Gáspár, Noémi en Virág.
Balczó had de lieveling van communistisch Hongarije kunnen zijn, maar weigerde publiciteit te maken voor het regime. Hij weigerde aanbiedingen en jobs, of andere voordelen. En toen hij in 1976 het regime openlijk bekritiseerde werd hij als niet meer bestaand beschouwd. Hij is wat men in Hongarije noemt een koppig, stijfhoofdig Calvinist. "Het grootste geschenk dat een man kan krijgen is een sterke wil," zegt hij. "God gaf die aan mij voor een doel: voor pentatlon. Naar het einde toe van mijn sportcarrière begon deze sterke wil af te nemen, zodat het tot mij doordrong dat geluk en succes niet noodzakelijk hetzelfde zijn. "
Politiek gezien bevindt Balczó zich dan ook tot de rechtse gezindheid. Zijn vader was een Lutheriaans prediker, wat zijn diepgelovigheid en misschien ook zijn politiek inzicht verklaart. Hij geeft zelfs openlijk commentaar op de Joodse gemeenschap in Hongarije, maar vindt zichzelf geen anti-semitist. Een van zijn uitspraken hieromtrent is bv: "Hongarije is een Joodse kolonie". Toch lijkt de manier waarop hij over dat probleem spreekt, aanvaard te worden, zodat niemand hem zijn uitspraken kwalijk neemt, ook de Hongaarse Joden niet. In 2009 gaf hij op de website Jobbik.net een uitgebreid interview over deze strekking aan de rechtse, naar eigen zeggen politiek onafhankelijke, partij Jobbik (Beweging voor een beter Hongarije - Jobbik Mozgalom Magyarországért, is de officiële benaming van de partij). De slogan op hun website is ten andere : "Si vis pacem, para bellum", wat betekent "Indien je vrede wenst, maak je klaar voor de oorlog." Balczó's broer is een van de vice-voorzitters van de partij Jobbik, wiens programma de titel draagt: "Hongarije behoort aan de Hongaren".
De moderne pentatlon, of moderne vijfkamp, zou geïnspireerd zijn op het avontuur van een Napoleontisch officier die de vijandige linies moest oversteken met een bericht voor zijn troepen, en omvat:
Dit zijn 5 proeven die het uithoudingsvermogen en de atletische polyvalentie van de deelnemers testen.
|
