BÁRÁNY  Róbert

Biografie:
Geboren: 22 april 1876 - Wenen (Oostenrijk)
Als: Bárány Róbert
Overleden: 8 april 1936 - Uppsala (Zweden)

Oorarts. Nobelprijs 1914 Geneeskunde “for his work in the field of the physiology and pathology of the vestibular apparatus (the balancing organ)”

Bárány Róbert werd geboren in Wenen. Zijn familie had Hongarije verlaten rond de helft van de 19de eeuw. Zijn vader was manager van een landgoed en zijn moeder, Maria Hock, was de dochter van een bekend Praags wetenschapper, en het was haar intellectuele invloed die belangrijk was in de familie. Robert was de oudste van zes kinderen. Op nog jonge leeftijd leed hij aan bottuberculose, wat resulteerde in een blijvende stijfheid in zijn kniegewricht. Er wordt aangenomen dat deze ziekte zijn eerste interesse opwekte voor de geneeskunde. Zijn handicap belette hem evenwel niet om tennis te spelen en bergwandelingen te maken, gans zijn leven lang. Hij was steeds in topconditie in de lagere scholen en was tevens één van de besten van zijn jaar op de universiteit.

Na het beëindigen van zijn studies op de Weense Universiteit in 1900, woonde Bárány de lezingen van Professor C. von Noorden in Frankfurt am Main bij gedurende één jaar en studeerde nadien in de psychiatrisch-neurologische kliniek van Professor Kracpelin in Freiburg. Daar ontwaakte ook zijn interesse in neurologische problemen. Bij zijn terugkeer in Wenen werd hij de leerling van Professor Gussenbauer, de chirurg, en aanvaardde in 1903 tenslotte een plaats als assistent op de Otological Clinic onder Professor Adam Politzer. Hij volgde de theorieën op van Flourens, Purkinje, Mach, Breuer en anderen, en verduidelijkte de fysiologie en pathologie van menselijke vestibulaire organen. In 1906 werkte hij een proef uit voor het testen van de evenwichtszin (Bárány-proef) en een test voor het opsporen van bepaalde beschadigingen in de kleine hersenen. In 1911 beschreef hij het naar hem genoemde syndroom van Bárány (hermicrania cerebellaris), dat gekenmerkt wordt door eenzijdige doofheid, duizeligheid en eenzijdige pijn in het achterhoofd.

Bárány in 1930.

Voor zijn werk op het gebied van het evenwichtsorgaan zou de oorarts in 1914 de Nobelprijs Geneeskunde krijgen. Het nieuws van deze onderscheiding bereikte Bárány in een Russisch oorlogskrijgsgevangenkamp; hij was opgeroepen geweest voor het Oostenrijks leger als burgerlijk chirurg om gekwetste soldaten te verzorgen, waardoor hij tevens niet verder kon gaan met zijn neurologische studies over de correlatie van de vestibulaire organen, de kleine hersenen en het spierstelsel. Tengevolge van de persoonlijke tussenkomst van Prins Carl van Zweden, in naam van het Rode Kruis, werd hij uit het krijgsgevangenkamp vrijgelaten in 1916 en kon aldus zijn Nobelprijs in Stockholm afhalen bij de Koning van Zweden. Bárány keerde nog datzelfde jaar terug naar Wenen, maar was bitter teleurgesteld door de houding van zijn Oostenrijkse collega's, die hem verweten slechts onvolledige referenties gemaakt te hebben naar de ontdekkingen van andere wetenschappers, op wiens theorieën hij verklaard had zich gebaseerd te hebben. Deze aanvallen hadden tot resultaat dat Bárány Wenen verliet, om de plaats van Directeur en Professor aan het Otological Institute in Uppsala te aanvaarden, waar hij de rest van zijn leven zou verblijven. Holmgren en een aantal beroemde Zweedse otologen publiceerden een verhandeling ter verdediging van Bárány.
Tijdens het laatste deel van zijn leven bestudeerde Bárány de oorzaken van musculaire reumatismen en werkte voort aan een boek over dat onderwerp, zelfs nadat hij door een beroerte gedeeltelijk verlamd was gebleven.

Bárány huwde met Ida Felicitas Berger in 1909. Zij hadden twee zoons; de oudste werd Professor of Pharmacology aan de Universiteit van Uppsala, zijn broer Assistent Professor of Medicine aan het Caroline Institute in Stockholm. Zij hadden ook een dochter, die met een geneesheer trouwde en in de U.S.A. leefde.
Hij overleed in Uppsala op 8 april 1936.

De Bárány calorische test.