FRIEDMAN  Milton

Biografie:

Geboren: 31 juli 1912 (Brooklyn - New York, U.S.A)
Als: Friedman Milton
Overleden: 16 november 2006 (San Francisco, U.S.A.)

Nobelprijs 1976 Economie 'for his achievements in the fields of consumption analysis, monetary history and theory and for his demonstration of the complexity of stabilization policy'.

Friedman Milton werd geboren op 31 juli 1912 in Brooklyn, New York, als vierde en laatste kind van Landau Sarah Ethel en Friedman Jenõ Saul. Volgens de zoon van Milton's zuster Tillie, werd Friedman Jenõ geboren met als familienaam iets als 'Grunspan'. Toen hij naar Budapest verhuisde met zijn halfbroer Friedman, werd hij er na een poosje gekend als 'Friedman's broer' en adopteerde zo de naam Friedman.
Milton's ouders waren geboren in Beregszász (Berehove), toen gelegen in Hongarije, thans in Oekraïne op een paar kilometer van de Hongaarse grens. Beregszász is gelegen in Transkarpatië/Roethenië (een oblast en toenmalige provincie van Oostenrijk-Hongarije; later deel van Tsjecho-Slowakije - zie verdrag van Trianon, 4/6/1920 - en vervolgens van de Sovjet-Unie en Oekraïne).
* Friedman Jenõ Saul: geboren in 1878 in Beregszász (Berehove), † 1 november 1927 in Rahway, New Jersey, USA.
* Landau Sarah Ethel: ° 22 september 1878, Beregszász (Berehove), † januari 1952 in Rahway, New Jersey, USA.

* Milton had drie zussen:

Tillie (°1908)

Helen (°1909)

en Ruth (°1910)

Zowel zijn ouders, als zijn zus Tillie, overleden tengevolge van hartfalen. Helen en Ruth stierven aan kanker.

De familie Friedman omstreeks 1920: (bovenaan) Friedman Sarah (moeder), Friedman Jenõ (vader), Tillie (zus) en (onderaan) Helen (zus), Milton en Ruth (zus)

Milton's ouders emigreerden naar de Verenigde Staten tijdens hun tienerjaren en ontmoetten elkaar in New York. Wanneer Milton één jaar oud was verhuisden zijn ouders naar Rahway, New Jersey, een klein stadje gelegen op ongeveer 24 km van Manhattan, New York City. Zijn moeder was naaister en baatte daar een kleerwinkel uit, terwijl zijn vader zich waagde aan een reeks meestal niet succesvolle kleine ondernemingen (kleermaker, manufacturen kleinhandel, uitbater van een ijssalon, kleinhandelaar,...). Het inkomen van de familie was eerder klein en hoogst onzeker; financiële crises waren steeds aanwezig. Toch was er altijd voldoende te eten en de familieatmosfeer was warm en ondersteunend.

Rose en Milton Friedman en hun boek 'Two Lucky People - Memoires'.

Milton zelf was een vrome orthodoxe jood. Hij volgde les aan de Hebreeuwse School tot aan zijn Bar mitswa (Wanneer een Joodse jongen de leeftijd van dertien jaar bereikt, wordt hij verantwoordelijk onder de joodse wet. Op dat moment wordt de jongen een bar mitswa = zoon van het gebod. Vóór deze tijd ligt alle verantwoordelijkheid bij de ouders.) Hij gradueerde aan de Rahway High School in 1928, juist voor zijn 16de verjaardag. Kort daarvoor was zijn vader gestorven (november 1927). Nadien kreeg hij een beurs toegewezen om aan de Rutgers Universiteit te studeren, waar hij gradueerde in 1932. Nadien specialiseerde hij zich in de wiskunde, legde zelfs examens af als actuaris, maar raakte dan in de ban van de economie. Hij had het geluk twee mannen te leren kennen die hem hielpen bij zijn studies economie: Arthur F. Burns, toen les gevend aan Rutgers toen hij aan zijn doctorsverhandeling werkte voor Columbia; en Homer Jones van de Universiteit van Chicago, die hem introduceerde in de strenge economische theorie, de economie boeiend en relevant voor hem maakte en hem aanmoedigde om verder te gaan. Het Chicago Economics Department van de Universiteit van Chicago bood hem, op voorspraak van Homer Jones, een beurs aan en in 1932-33 begon hij daar aan zijn studies economie.

In datzelfde jaar leerde hij er een verlegen, teruggetrokken, mooie en schitterende medestudente economie kennen, Rose Director. Hun eerste date was op het einde van hun eerste universiteitsjaar in 1933: zij bezochten samen de Wereldtentoonstelling. Op 25 juni 1938, bijna zes jaar later, trouwden Milton en Rose, met een kleine traditioneel Joods Orthodoxe ceremonie in het Jewish Seminary in New York City.
Milton en Rose over het zes jaar wachten om te trouwen: "... we regarded marriage as 'till death us do part.' As a result we did not want to take that step until we had a reasonable prospect of being able to support ourselves and a family." (uittreksel uit hun boek 'Two Lucky People: Memoirs')
'Two Lucky People', Milton en Rose D. Friedman's memoires, werden gepubliceerd in 1998 door de University of Chicago Press. Wanneer zij bv. een pizza of Chinees bestelden, gingen Milton en Rose met elkaar in discussie over de prijs en dienstverlening, om de meest rationele keuze te maken. Het waren inderdaad twee gelukkige mensen.

Milton Friedman werd de best bekende van alle monetaristen. Hij was een zeer bekend economist en één van de selecte elite in onze virtuele economie, die een Nobelprijs economie gewonnen heeft. Hij kreeg die onderscheiding in 1976. Na zijn studies zou hij aan de Universiteit van Columbia gaan werken én voor de regering. Hij werd verder Professor Economie aan de Universiteit van Chicago en het is daar dat hij het beste van zijn meest bekende werk afleverde, omringd door veel andere monetaristen. Om duidelijke reden werden zij dikwijls de 'Chicago School of Monetarist economists' genoemd. Milton Friedman is meer dan alleen maar een economist - hij was nagenoeg een evangelist! Hij geloofde sterk in de kracht van de vrije markt en zijn werk is daarop gebaseerd. Hij maakte zelfs, samen met zijn echtgenote Rose, een reeks televisieprogramma's begin van de jaren '80, getiteld 'Free to Choose'. Hij schreef ook een boek met die naam. Hij was steeds een controversieel figuur, maar verdedigde zijn standpunten steeds heel vakkundig. Het was zijn werk dat er de in 1979 verkozen Conservatieve regering van Mevrouw Tatcher toe aanzette de politiek van de monetaristen over te nemen. Zijn werk blijft zeer invloedrijk en is nog steeds controversieel. Milton Friedman's best gekend werk gaat over de Quantity Theory of Money. Hij breidde deze analyse uit, testte ze en plaatste ze in een meer moderne context. Hoe dan ook verrichtte hij heel wat werk over de distributietheorie en argumenteerde daarbij voor een nieuwe zienswijze over de manier waarop de mensen over hun consumptiegedrag beslisten - de permanente inkomenshypothese.

De uitreiking van de Nobelprijs Economie 1976, door Koning Carl XVI Gustaf van Zweden .	Een karikatuur van Milton Friedman.

Van links naar rechts: Nobelprijslaureaat Scheikunde 1966 Robert S. Mulliken, Nobelprijslaureaat Fysiologie of Geneeskunde 1966 Charles B. Huggins, Nobelprijslaureaat Economie 1976 Milton Friedman en zijn vrouw Rose, en Nobelprijslaureaat Literatuur 1976 Saul Bellow met zijn vrouw Alexandra Ionescu Tulcea op een Nobelprijsceremonie op de Universiteit van Chicago, 1977.

Friedman met Nixon tijdens een bijeenkomst op 11 oktober 1968. Naast hen nog Rinfret (l) en Burns (r).	Friedman samen met president Ronald en Nancy Reagan.

Milton Friedman won in 1976 de Nobelprijs Economie en was een senior researchlid aan het Hoover Institution sinds 1977. Hij was tevens 'Paul Snowden Russell Distinguished Service Professor Emeritus of Economics' aan de Universiteit van Chicago, waar hij les gaf van 1946 tot 1976, en was een lid van de research staff van het 'National Bureau of Economic Research' van 1937 tot 1981.
Friedman kreeg de 'Presidential Medal of Freedom' in 1988 en de 'National Medal of Science' in hetzelfde jaar.
Hij wordt algemeen beschouwd als de leider van de 'Chicago School of monetary economics', die het belang beklemtoont van de hoeveelheid geld als instrument voor regeringspolitiek en als bepalend element van zakencycli en inflatie.
Bovenop zijn wetenschappelijk werk, heeft Friedman ook uitgebreid geschreven over maatschappelijke politiek, met als doel altijd het behoud en uitbreiding van de individuele vrijheid. Zijn meest belangrijke boeken op dat gebied zijn (samen met Rose D. Friedman, zijn echtgenote) 'Capitalism and Freedom' (1962); 'Bright Promises, Dismal Performance' (1983), dat meestal uit herdrukken bestaat van zijn artikelen die hij voor Newsweek schreef tussen 1966 en 1983; (met Rose D. Friedman) 'Free to Choose' (1980), ter vervollediging van een tiendelige televisiereeks met dezelfde naam, vertoond op de Public Broadcasting Service (PBS) Network in de jaren '80; en (met Rose D. Friedman) 'Tyranny of the Status Quo' (1984), ter vervollediging van een driedelige televisiereeks met dezelfde naam, vertoond op PBS begin 1984.
Hij was lid van de 'President's Commission on an All-Volunteer Armed Force' en de 'President's Commission on White House Fellows'. Hij was ook lid van 'President Ronald Reagan's Economic Policy Advisory Board' (een groep van experts van buiten de regering benoemd in 1981 door President Reagan).
Hij was tevens actief in openbare zaken, zoals informeel economisch adviseur van Senator Barry Goldwater in zijn niet-succesvolle campagne voor het presidentschap in 1964, voor Richard Nixon in zijn wel succesvolle 1968 campagne, voor President Nixon in de eropvolgende campagne en voor Ronald Reagan in zijn 1980 campagne.

Op zijn 60ste kreeg Milton een hartaanval en werd een coronaire bypass ingeplant in de Mayo Clinic. Toen hij van die operatie recupereerde ontving hij een telefoontje van President Nixon, die zei: "I was glad to hear it was your heart and not your brain."

Anecdote: (Trends.be - door Johan Van Overtveldt - 23 november 2006) Begin 1969 verliet George Shultz zijn post als decaan van de businessschool van de University of Chicago om zich bij de regering van president Richard Nixon te voegen. Met veel tegenzin gaf Shultz toe aan de druk van de politieke strategen rond Nixon om de oplopende inflatie te lijf te gaan met strakke prijs- en looncontroles. Milton Friedman, goede vriend en collega van Shultz aan de University of Chicago, maakte in zijn wekelijkse column in Newsweek brandhout van die prijs- en looncontroles. In september 1971 nodigde Nixon Friedman uit op het Witte Huis. "Don't blame your friend George for these wage and price controls," zo luidde de verwelkoming van Nixon. Friedman keek Nixon strak aan en antwoordde: "No problem. I don't blame George. I blame you, Mr. President." Nixon stond even perplex.

Hij publiceerde heel wat boeken en artikels, met in het bijzonder: 'A Theory of the Consumption Function', 'The Optimum Quantity of Money and Other Essays' en (met A. J. Schwartz) 'A Monetary History of the United States' , 'Monetary Statistics of the United States' en 'Monetary Trends in the United States and the United Kingdom'.
Hij was tijdelijk voorzitter van de 'American Economic Association', de 'Western Economic Association' en de 'Mont Pelerin Society'. Ook was hij lid van de 'American Philosophical Society' en de 'National Academy of Sciences'.
Hij ontving ereonderscheidingen van Universiteiten in de Verenigde Staten, Japan, Israël en Guatemala, en de 'Grand Cordon of the First Class Order of the Sacred Treasure' van de Japanese regering in 1986.
Friedman ontving een B.A. in 1932 van de Rutgers Universiteit, een M.A. in 1933 van de Universiteit van Chicago en een M.A. in 1946 van de Columbia Universiteit.

Op 9 mei 2002, kort voor zijn negentigste verjaardag, werd Milton, samen met zijn vrouw Rose, op het Witte Huis ontvangen door president George W. Bush, die hem eerde voor zijn Lifetime Achievements. Bij die gelegenheid zei president Bush tijdens zijn speech al grapjassend, dat Rose gekend was om als enige persoon ooit een argumentatie tegenover haar echtgenoot te winnen.

Milton Friedman, in gezelschap van zijn vrouw Dr. Rose Friedman, door president Bush ontvangen en geëerd voor zijn Life Achievement (2002).

Milton Friedman en zijn echtgenote Rose, tijdens een signeersessie van hun boeken.	Een paar van zijn boeken.

David Friedman.

Zijn echtgenote, Dr. Rose (Director) Friedman, werd geboren in Staryi Chortoryisk (Oekraïne) in december 1911 in een joods gezin, dat emigreerde naar de Verenigde Staten om het antisemitisme te ontvluchten. Zij ontving een Bachelor of Philosophy graad op de Universiteit van Chicago en zou naderhand ook nog economie studeren aan die Universiteit, waar zij alle werkzaamheden voltooide die nodig waren voor haar Ph.D., maar haar eindthesis nooit afwerkte. Zij werkte nauw samen met haar echtgenoot, met wie zij drie boeken zou schrijven. Zij was eveneens medeproducer van de PBS televisiereeks 'Free to Choose.'

Samen hebben zij de 'Milton and Rose D. Friedman Foundation' opgericht, met als doel het promoten van de ouderlijke keus voor de scholen waar hun kinderen studeerden. De Foundation heeft zijn zetel in Indianapolis.

Milton Friedman's zoon David Director Friedman (°12 februari 1945) is een van de belangrijkste theoretici van het moderne anarcho-kapitalisme, wat zowel als een radicale variant van het klassiek-liberalisme als een uiterst individualistische stroming binnen het (Amerikaanse) anarchisme gekarakteriseerd kan worden.
David was tweemaal getrouwd:
* Diana Forwalter: Zij hadden een zoon, Patri Aaron Forwalter-Friedman. Hun huwelijk eindigde met een scheiding.
* Elizabeth "Betty" Cook: Wonend in San José, Californië, kregen David en Betty twee kinderen, Rebecca Anne Cook Friedman en William Stuart Cook Friedman.

Milton's dochter Janet Friedman (°26 february 1943), een advocate, was ook tweemaal gehuwd:
* Lew Stansby: Zij kregen een zoon, Rick Stansby. Hun huwelijk eindigde met een scheiding. Rick trouwde met Kristin, en zij kregen twee kinderen, Maya en Elijah Maurice.
* Charles "Chip" Martel: Janet en Chip trouwden op 25 juni 1982.

Milton Friedman, Janet, Rose en David.

Op 16 november 2006 overleed Nobelprijswinnaar Milton Friedman op 94-jarige leeftijd, aan een hartaanval in San Francisco, waar hij met Rose steeds gewoond had. Hij onderging vroeger reeds een paar open-hartoperaties.
Hij liet zijn echtgenote Rose achter, samen met zijn zoon David, zijn dochter Janet Martel, vier kleinkinderen en drie achterkleinkinderen. Overeenkomstig zijn wens werd zijn lichaam gecremeerd en de as uitgestrooid in de baai van San Francisco.
Zijn echtgenote, Dr. Rose Friedman, zou drie jaar later overlijden, op 18 augustus 2009.

Friedman mag met Paul A. Samuelson (1915-2009) en John Maynard Keynes (1883-1946) tot de belangrijkste economen van de 20ste eeuw worden gerekend. Economenland, en de humane wetenschappen in het algemeen, verloor met Milton Friedman - amper 1,60 meter groot - een heel groot mens.