GROSICS  Gyula

Geboren : 4 februari 1926 (Dorog - Hongarije)
Overleden : 13 juni 2014 (Budapest)
Club(s) als speler : Dorogi Athlétikai Club (jeugd, 1941-1943), Dorogi Athlétikai Club (1943-1947, 61 wedstr.), MATEOSZ Munkás SE (1947-1950, 85 wedstr.), Budapesti Honved SE (1950-56, 125 wedstr.), Tatabánya Bányász SC (1956-1962, 123 wedstr.).
Club(s) als trainer : Tatabánya Bányász SC (1963), Salgótarján BTC (1964-'65), FC Kuwait (1966-'68), Volán SC (1979-'84).
Positie : Doelman

Biografie :
Grosics 'Parduc' Gyula werd geboren in Dorog, stad in het noordwesten van Hongarije, en groeide er ook op. Hij wass gehuwd en heeft twee dochters. Grosics was een uitstekend en imponerend doelman met kracht, fantastische reflexen, een zelfzekere balcontrole en een indrukwekkende motoriek. Zijn uitkomen was uitstekend getimed en zijn uittrappen waren heel precies en berucht. Niet voor niets kreeg hij de bijnaam 'de Zwarte Panter'. Hij was een sleutelfiguur in het legendarische Golden Team van Hongarije tussen 20 augustus 1947 (eerste match in het nationaal elftal gewonnen tegen Albanië met 3-0) en 14 oktober 1962 (laatste match als international verloren met 1-0 tegen Joegoslavië).

Zijn erg regilieuze moeder zag in hem feitelijk een toekomst als priester. Enerzijds wou hij daarin meegaan, ook omdat hij nog niet klaar was voor het voetbal, maar toeval zou zijn lot verder bepalen. Toen hij 14 en een half jaar oud was verwachtte zijn moeder hem op een zondagmorgen in de kerk, maar toen hij langs het voetbalveld van Komárom passeerde ging hij een kijkje nemen. De twee doelmannen van de club waren op dat moment onbeschikbaar en Gyula werd gevraagd in het doel te gaan staan. De ploeg won de wedstrijd met 2-1 en de stap naar het voetbal was gezet. De klappen die hij kreeg toen hij na die wedstrijd thuis kwam waren vlug vergeten.
Vanaf zijn 15de speelde hij in tweede klasse voor Dorogi Athlétikai Club, waar hij zijn kwaliteiten als doelverdediger kon ontwikkelen.
Grosics maakte in 1943 bij Dorogi zijn professioneel debuut als voetbalspeler op 17-jarige leeftijd. Deze wereldklasse doelman matigde de functie van doelverdediger een nieuwe rol aan door soms uit zijn backlijn weg te spurten om counteraanvallen af te stoppen als een tweede opruimer.
Grosics speelde inderdaad zelfs ook een poosje als voorhoedespeler. Toen hij reeds een bekend doelman was, werd hij eens opgesteld als rechtsbuiten. Hij maakte twee doelpunten. Die ervaringen lieten hem toe als keeper zijn ware klasse te tonen, door als veldspeler vertrouwd te zijn met de gedragingen van de voorhoedespelers.
Nog steeds een teenager werd hij dichtbij het einde van Wereldoorlog II gerecruteerd in het Hongaars leger en kortelings gevangen genomen door de Amerikaanse troepen.
In 1947 werd hij naar MATEOSZ Munkás SE getransfereerd en vond hij zichzelf in 1950 terug bij Honvéd Bp. SC, waar hij zou blijven tot 1956 en er driemaal kampioen van Hongarije speelde.
Grosics, 'the Black Panter', nam deel aan drie Wereldbekers: Zwitserland 1954 (5 matchen gespeeld, tweede achter West-Duitsland 3-2), Zweden 1958 (3 matchen gespeeld, uitgeschakeld in de eerste ronde in groep 3) en Chili 1962 (3 matchen gespeeld, kwartfinale verloren van Tsjecho-Slowakije 1-0). Was tevens titularis in de twee fameuze matchen tegen Engeland: 3-6 winst in het Wembley Stadion in Londen (25/11/1953) en 7-1 winst in het Nep Stadion in Budapest (23/5/1954).
Hij speelde 394 matchen in de Eerste Divisie van Hongarije en 86 maal voor de Hongaarse nationale ploeg. Een tijd na het beëindigen van zijn actieve carrière als speler, zou hij nog gedurende een periode als trainer in de voetbalsport blijven.

Grosics op het toppunt van zijn loopbaan en op latere datum.
Grosics Gyula en President Mádl Ferenc, ter gelegenheid van 50 jaar herdenking van de match van 25 november 1953 op Wembley.

Gevolgen van het verlies van de finale op de Wereldbeker 1954:
Na de 3-2 nederlaag in de finale van de Wereldbeker in Zwitserland werden Grosics en trainer Sebes Gusztáv als de hoofdschuldigen van dat verlies beschouwd. Grosics was vroeger al als onbetrouwbaar individu beschouwd door de autoriteiten, doordat hij in 1949 met een groepje anderen Hongarije trachtte te verlaten. Hij werd toen door de AVH (de geheime politie) gearresteerd, maar meer dan hem te bedreigen om hem af te schrikken was er niet bij. Zo werd hij nu ook gearresteerd, eerst op beschuldiging van smokkelen, maar in december 1954 werd die beschuldiging omgezet in verdenking van spionage en landverraad. Het proces duurde 13 maanden en hij werd ondertussen onder politieobservatie geplaatst. Bij gebrek aan bewijzen werd hij vrijgesproken, maar werd uit de nationale ploeg gestoten (zou er slechts na twee jaar terug bij komen) en getransfereerd (verbannen) van zijn ploeg Kispest Honvéd naar een onbeduidend provinciale ploeg, Tatabánya Bányász SC. Hij zou er zijn loopbaan afsluiten in 1962 en nooit meer met Honvéd spelen in Hongarije. Zelfs zijn vader werd ontslagen als ploegleider in een mijn.
Eind november 1956 werd Grosics, vanuit Oostenrijk, door Emil Österreicher, de manager van Honvéd, uitgenodigd als gastspeler bij hun West-Europese tour. De ploeg had een doelman nodig, zei hij. Een uur na zijn aankomst in Wenen stond Grosics reeds in het doel van Honvéd tegen FC Barcelona, waarna de ploeg naar Frankrijk, Oostenrijk, Italië, en eind januari 1957, naar Brazilië reisde. In Rio de Janeiro zou hij zelfs aan aanbod afslaan van Flamingo Rio en na meer dan zes maand met de ploeg terugkeren naar Hongarije. Dit in tegenstelling met Puskás, Kocsis en Czibor die naar Spanje zouden uitwijken. Bij zijn aankomst aan de grens zag Grosics de gevangeniswagen reeds klaar staan. Hij werd langdurig ondervraagd (over wat hij in het buitenland gedaan had, wie hij ontmoet had, waarom hij teruggekomen was terwijl hij een aanbod gekregen had, enz.), maar mocht uiteindelijk zijn familie vervoegen.
Grosics zei later steeds: “Hadden wij die match tegen West-Duitsland gewonnen, dan had mijn leven er gans anders uitgezien. Ik had Honvéd niet moeten verlaten, er was geen proces geweest... Een gevoel van bitterheid zal mij altijd vergezellen. Altijd”.
Zoals andere spelers die de match in 1954 van de Duitsers verloren, bleef ook Grosics dus getraumatiseerd door die nederlaag. “Wanneer ik nu nog beelden van die match zie, gaan mijn nekharen overeind staan en stijgt mijn polsslag naar 160” verklaarde hij. "De Engelse scheidsrechter maakte twee zware vergissingen. Eerst keurde hij het doelpunt van Helmut Rahn goed, alhoewel ik gehinderd werd door Hans Schafer die mij vasthield voordat zij scoorden, " zei Gorsics ook nog. "De tweede vergissing kwam er wanneer hij Puskás' gelijkstellend doelpunt afkeurde, terwijl het een perfect geldige goal was, zoals iedereen kon zien wanneer een paar jaar later de media nieuwe beelden over de wedstrijd liet zien."
Maar dat belette niet dat een zekere vriendschap ontstond tussen de Duitse en de Hongaarse spelers. Grosics zou op 23/6/2002 zelfs de begrafenis van zijn vroegere tegenstander Fritz Walter bijwonen, samen met Buzánszky Jenõ.

Nadat Hongarije in 1990 terugkeerde naar de democratie, deed Grosics een nietsuccesvolle gooi naar het parlement door zich kandidaat te sellen voor het conservatieve Hongaars Democratisch Forum. Hij begreep dan ook vlug dat de politiek niets voor hem was.

Zo kende iedereen Grosics Gyula , de 'Zwarte Panter', stijlvol en vol zelfvertrouwen bij iedere tussenkomst. En Buzánszky vindt dat het goed is.

Links zegel uit de reeks 'Olympische Spelen van Munchen 1972' (Diverse onderwerpen): Voetbal (Y&T nr. 2236 - 1972) = duidelijk gebaseerd op de foto van Grosics (midden) tijdens de match op Wembley van 25-11-1953. En ook Mongolië gebruikte die foto om er een zegel aan te wijden (rechts).

Grosics aan het werk in het Engelse heiligdom 'Wembley'.	Ook hier slaat de klasrijke Hongaarse goalie de bal uit het doel.

Elk tegendoelpunt voelde hij aan als een nederlaag.	25-11-1953: De vader van Grosics Gyula luistert samen met de echtgenote van Gyula, Heringer Ilona, en haar twee dochtertjes, Judit en Tünde, naar het verslag van de wedstrijd op Wempbley op de radio.

In 2008 kreeg hij de kans om voor zijn favoriete ploeg, Ferencvárosi TC te spelen, 46 jaar nadat het communistisch regime hem weigerde om voor deze club te tekenen. De 82-jarige Grosics deed de aftrap voor Ferencváros in een vriendschappelijke wedstrijd tegen Sheffield United en stond tijdens een paar minuten in het doel, vooraleer vervangen te worden.

Speelkaart uit een kaartspel van Dik Bruynesteyn. (zie http://www.dikbruynesteyn.nl/)	Begin 2008 werd in Hongarije een boek over Grosics Gyula uitgegeven, geschreven door Kõ András en geïllustreerd door Fekete-Fehér Fotókkal, 320 blz. (ISBN: 9789630633406)

Karikaturen van Grosics Gyula. (van Tónió zie http://tonio.uw.hu)		Nog een karikatuur van Grosics Gyula, een van de Magical Magyars.

De Újbudai Sport School nam op 11 november 2008 'Újbudai Grosics Gyula Sport Általános Oskola' als naam voor hun school in het XI district, Budapest. Districtleiders, de schooldirectie en veel andere bekende figuren, zoals Güttler Károly, Martinek János, Molnár Tamás, Takács Gundel Gábor en Cseh László, waren naast de 'zwarte panter', eveneens aanwezig op de ceremonie.
"Ik denk dat een dergelijk verheven, ontroerend en eerbaar ogenblik slechts éénmaal voorkomt in een mensenleven." verklaarde de zichtbaar aangedane Grosics Gyula. "Ik ben fier omdat ik diegene ben die zijn naam kon geven aan deze school en wens veel succes aan de leerlingen op elk vlak."

En in juni 2009 werd ook nog de Grosics Katolikus Labdarúgó Akadémia opgericht in 5700 Gyula, Kossuth tér 5.

Op 26 april 2011 ontving Gyula, samen met die andere overlevende van de fameuze Aranycsapat Buzánszky Jenõ, een Nationale Sport Award in het Hongaarse Parlement. Eerste Minister Orbán Viktor overhandigde de "Sportman van de Natie Award" aan beide Golden Team spelers. Deze onderscheiding werd voor de eerste maal toegekend in 2004, maar terwijl eerst slechts twaalf sportlui de titel kregen, werd dit nu opgetrokken tot dertien, zodat Grosics en Buzánszky samen hun titel konden ontvangen. Een maandelijks pensioen van 500.000 forint (1.900 euro) is verbonden aan deze Award.

Grosics Gyula en Buzánszky Jenõ samen met Eerste Minister Orbán Viktor. (foto: MLSZ)	Een zeer tevreden Gyula na ontvangst van zijn "Sportman van de Natie Award" op 26 april 2011. (foto: MLSZ)

In de stad Tatabánya, waar Grosics Gyula tussen 1956 en 1963 actief was als speler en/of trainer, werd op zondag 18 september 2011 de ceremonie bij de officiële naamverandering van het lokale voetbalstadion gehouden, in aanwezigheid van ondermeer Buzánszky Jenő (het andere enige overlevende lid en ploegmaat in het fameuze nationaal elftal) en Eerste Minister Orbán Viktor. Ook Grosics' drie dochters, Edina, Judit en Tünde, waren daar aanwezig.
De nieuwe naam van het voetbalstadion werd vanaf die datum dus het Grosics Gyula Stadion, ter ere van de roemrijke doelman van de Aranycsapat.

Grosics Gyula bij de ceremonie in 2011 ter gelegenheid van de officiële naamwijziging van het voetbalstadion van Tatabánya. Naast hem (van links naar rechts) zijn drie dochters Edina (uit zijn 2de huwelijk), Judit en Tünde (uit zijn 1ste huwelijk).

Grosics Gyula met zijn jongste dochter Edina en kleinzoontje Kiss-Grosics 'Tomika' Tamás Gyula (2013).	Grosics Edina met haar zoontje, die de foto van zijn overleden grootvader Gyula streelt (2014).

Gedeeltelijke ERELIJST :

Club:
* Driemaal Hongaars Kampioen met Honvéd (1950-'52-'54)
* Hongaars voetballer van het jaar in 1959

Andere:
* Hongaars sportman van het jaar in 1952
* 18de beste doelman van de wereld van de eeuw (IFFHS - International Federation of Football History and Statistics)
*  9de Europese doelman van de eeuw (IFFHS - International Federation of Football History and Statistics)

Nationaal elftal:
* 86 caps (derde meeste caps van alle Hongaarse internationals)
* geen doelpunten gemaakt
* Olympisch Kampioen in Helsinki 1952 (5 gespeelde matchen)
* Tweede in de Wereldbeker in Zwitserland 1954 (5 gespeelde matchen)
* Tiende in de Wereldbeker in Zweden 1958 (3 gespeelde matchen)
* Zesde in de Wereldbeker in Chili 1962 (3 gespeelde matchen)
* Winnaar Dr. Gerõ-Svehla Cup editie 1948-1953 (laatste twee matchen gespeeld)

Overlijden van Grosics Gyula.

Met zijn overlijden op vrijdag 13 juni 2014 kwam er een droevig einde aan het leven van een van de laatste overlevenden van de Hongaarse toploeg die Engeland op Wembley in 1953 met 3-6 cijfers ging verslaan. Dit betekent dat Buzánszky Jenõ thans het enige resterende overlevend lid van het glorieuze Hongaarse team uit de jaren '50 is.

'De zwarte panter', zoals hij genoemd werd, verliet ons op 88-jarige leeftijd, na een langdurende ziekte. Zijn familie had de dag voordien nog bekend gemaakt dat Gyula in het ziekenhuis was opgenomen na een routine check-up. Zijn toestand was dan toch ernstiger dan eerst gedacht. De laatste jaren was zijn gezondsheidstoestand inderdaad steeds heel wankel geweest, hij had longproblemen en onderging in die periode ook nog drie hartaanvallen.
Destijds was Gyula een van de beste doelmannen ter wereld en overal gewaardeerd werd zijn overlijden door velen oprecht betreurd. Ook FIFA-Voorzitter Sepp Blatter stuurde zijn rouwbetuiging naar Csányi Sándor, Voorzitter van de MSLZ.

Gyula overleden op 13 juni 2014.

 

Op maandag 30 juni werd de begrafenisdienst gehouden in Szent István-basiliek in Budapest, waarbij afscheid kon genomen worden van de legendarische doelman. Ondermeer Buzánszky Jenõ hield een gelegenheidstoespraak in aanwezigheid van vertegenwoordigers van de Hongaarse voetbalbond en het Hongaars Olympisch Comité. Onder de aanwezigen ook de Hongaarse Eerste Minister Orbán Viktor en gewezen voetbalspelers zoals Göröcs János, Nyilasi Tibor en Mészöly Kálmán. Grosics werd een voorbeeld voor de jeugd genoemd en door velen als een van de grootste keepers aller tijden beschouwd. Honderden mensen, vrienden, bewonderaars en fans, brachten hulde aan de overledene en buiten aan de basiliek konden toeschouwers de dienst volgen op een groot scherm.
Na de kerkdienst werd, in familiekring, het stoffelijk overschot in de crypte van de basiliek bijgezet.
Ook zijn (tweede) echtgenote, Ildikó, toen 68 jaar oud, woonde zijn begrafenis bij, maar reeds ziek zijnde zou zij haar echtgenoot reeds een paar maanden later volgen in het graf (oktober 2014).

De begrafenisdienst in de Szent István-basiliek in Budapest op maandag 30 juni 2014.

Ildikó, de weduwe van Grosics Gyula, bij zijn begrafenis.

Het graf van Grosics Gyula in de crypte van de Szent István Bazilica.

Gedenkplaat op het Farkasréti temető (kerkhof) in Budapest ter ere van de overleden Hongaarse Olympische sporters, waaronder Grosics Gyula (eerste kolom).

GROSICS  GYULA, NYUGODJ  BÉKÉBEN!   Rust in Vrede!