HAJÓS (GUTTMAN) Alfréd
Geboren : 1 februari 1878 (Budapest)
Overleden : 12 november 1955 (Budapest)
Club(s) als speler: Budapesti TC
Positie : Aanvaller.
Biografie :
Hajós Alfréd werd geboren als Guttman Arnold, zoon van Joodse ouders Guttmann Jakab en Loewi Rosalia, en huwde in 1908 met Blockner Vilma, in Budapest's Grote Synagoge. Hij kreeg een zoon, Hajós Endre (latere Andrew E. Hargrave) en kreeg vier kleinkinderen.
Hij begon zijn sportcarrière als competitiezwemmer op 13-jarige leeftijd, nadat zijn vader hem in de Donau had geworpen en vaststelde dat hij uitstekend kon zwemmen. Later nam hij, voor zijn sportcarrière, de naam Hajós (zeeman) aan, omdat dat een Hongaarse naam was. Hij was 18 jaar wanneer hij in Athene in 1896 de allereerste winnaar werd van een gouden medaille als zwemmer op de Olympische Spelen (vrije slag 100 in 1:22.2 én 1200 meter vrije stijl in 18:22.2). De wedstrijden hadden toen plaats in de koude Middellandse Zee! Wanneer de Griekse koning, George I, hem vroeg waar hij zo goed had leren zwemmen, antwoordde hij gewoon: "In het water". Vóór die Spelen was hij ook al Europees zwemkampioen 100 meter vrije slag in 1895 en 1896. Hij zou dan ook de 'Hongaarse Dolfijn' genoemd worden. En als veelzijdig atleet won hij ook het Hongaarse kampioenschap 100 m. sprint, de 400 m. horden en het discuswerpen.
|
|
Hajós met wat onderscheidingen...
|
...en als fiere sportman. |
Verder was hij nog een voetbalpionier.
In 1902 maakte Hajós tevens deel uit van de eerste officiële Hongaarse nationale voetbalploeg, met wie hij dán ook zijn enige cap won. Deze match werd op 12 oktober met 5-0 verloren, in en tegen Oostenrijk, met volgende ploeg: Bádonyi Gyula - Berán József, Gabrovitz Emil - Koltai József, Pozsonyi Imre, Bayer Jenõ - Buda István, Steiner Bertalan, Pokorny József, Hajós Alfréd, Oláh Károly.
Hij hielp zijn ploeg Budapesti TC Hongaars kampioen worden in 1901 en 1902.
Naderhand werd hij de derde trainer van de Hongaarse nationale ploeg sinds het ontstaan ervan. Hij leidde die nationale ploeg tijdens twee matchen: op 7 oktober 1906 (gelijkspel 4-4 tegen Tsjecho-Slowakije) en op 4 november 1906 (met 3-1 gewonnen tegen Oostenrijk).
Later werkte hij in de voetbaladministratie en was op een bepaald ogenblik beheerder-directeur van de Hongaarse Voetbalunie. Hij wordt beschouwd als één van de pioniers van het Hongaars voetbal en als medeoprichter ervan.
|
|
Van beroep was hij architect (in 1924 won hij een Olympische zilveren medaille in Parijs in een wedstrijd voor architectuur), en zou tot het eind zijn leven actief blijven, gespecialiseerd in sportvoorzieningen, scholen voor doven en blinden, hospitalen, hotels, weeshuizen en herenhuizen. Eén van zijn verwezenlijkingen is het zwembad gebouwd in 1930 op het Margaretha eiland in de Donau in Budapest, dat in 1958 gebruikt werd bij de Europese zwemkampioenschappen. Ook het Hotel Andrassy in Budapest, waar een gedenkplaat werd ingehuldigd op 1/2/2003, is een ontwerp van hem.
Tijdens Wereldoorlog I vocht hij als officier aan het Italiaans front. Verder was hij ook nog sportjournalist.
In 1953 verleende het IOC (Internationaal Olympisch Comité) hem het Olympisch diploma van verdienste. Hij is tevens lid van de 'International Swimming Hall of Fame' en van de 'International Jewish Sports Hall of Fame'.
Erelijst als voetbalspeler:
Club:
* Hongaars kampioen 1901 en 1902 met Budapesti TC
Nationaal elftal:
* 1 Cap
* 0 doelpunten
* trainer van de nationale ploeg voor twee wedstrijden in 1906.
|
Op dergelijke wijze verliepen de zwemnummers waaraan Hajós deelnam
op de Olympische Spelen 1896 in Piraeus (Athene).
(foto Sporthistória) |
|
|
Hongaarse telefoonkaart met Hajós Alfréd ter gelegenheid van de Olympische Spelen in Athene 2004 en verwijzend naar de eerste Spelen in Athene 1896. |
|
Hajós Alfréd (vierde van links) met de ploeg van BTC, waarmee hij in 1901 en 1902 kampioen werd, met ondermeer de Engelsman Ray, speler-trainer (zevende van links). |
|
|
Hajós naast Puskás bij de aftrap van de jubileummatch voor de 50ste verjaardag van de eerste officieuze match van de Hongaarse nationale ploeg (1897-1947). |
Identiteitsbewijs van Hajós. |
|
|
Het Hajós Alfréd zwembad op het Margarita eiland in Budapest. |
Hotel Andrassy gebouwd door architect Hajós Alfréd. |
|
Graftombe van Hajós Alfréd in Kozma utca |
|