IHAROS  Sándor

Biografie:

Geboren: 10 maart 1930 in Budapest (Hong.)
Overleden: 24 januari 1996 in Budapest

Afstandsloper

Vóór de wereldkaart van het afstandslopen getekend werd door de Kenianen (jaren '60), de Finnen (jaren '70), de Italianen (jaren '80) en de Noord-Afrikanen (jaren '90), waren er de Hongaren. Een geweldig trio van dat centraal-Europees land domineerde het afstandslopen in het midden van de jaren '50 en de meest schitterende ster van al was Iharos Sándor. De wereldrecords die hij toen neerzette, werden opnieuw belicht toen hij op 24 januari 1996 op 65-jarige leeftijd overleed in Budapest.
Het kroonjaar van de carrière van Iharos was ontegensprekelijk 1955 wanneer hij omwille van zijn geleverde prestaties, als eerste Hongaar verkozen werd tot 's werelds beste sportman. Tot op vandaag is hij de enige Hongaar die deze internationale eer te beurt gevallen is.
Als middellange en lange afstandsloper zou hij in een periode van 14 maanden zeven wereldrecords neerzetten op zeven verschillende afstanden, van de 1.500m tot de 10.000m:
In 1955:
1.500m: 3:40.8;
3.000 m: 7:55.6;
5.000 m: 13:50.8 en 13:40.6;
2 mijl 8:33.4;
3 mijl: 13:14.2.
In 1956:
6 mijl: 27:43.8;
10.000 m: 28:42.8.

Hij was de best bekende personaliteit in de befaamde Hongaarse school van middellange afstandslopers, gesticht door Iglói Mihály. Na zich uit de actieve sport teruggetrokken te hebben, werd hij in 1962 een bekwaam trainer en van 1964 tot 1970 was hij hoofdtrainer van de Centrale Sportschool.
In 1955 verwezenlijkte Iharos een record door zes wereldrecords te breken op vijf verschillende afstanden. Een schrijver van fictieverhalen zou twijfelen dergelijke prestatie aan zijn held toe te schrijven. Zijn conditie van het jaar ervoor wees er niet op dat hij klaar was om dergelijke aanval op de recordboeken te verwezenlijken. Op de Olympische Spelen 1952 in Helsinki was hij geëlimineerd in de reeksen van de 1.500m en was pas 6de geëindigd op de 1.500m van de Europese Kampioenschappen in Bern.
Het eerste wereldrecord dat zou sneuvelen in 1955 was de 3.000m, door in Budapest die afstand op 14 mei af te leggen in 7min 55.6 sec.
Op de Britse Spelen in White City, Londen, op 30 mei, brak hij het record op de 2 mijl in een tijd van 8min 33.4sec.
Het 1.500m record volgde wanneer hij in 3min 40.8 sec de race won tijdens een wedstrijd Hongarije-Finland in Helsinki op 28 juli en vervolgens brak hij het 5.000m wereldrecord van Vladimir Kuts (USSR) in Budapest op 10 september, waar hij op 13min 50.8sec afklokte. Kuts zou dat record acht dagen later terugnemen, maar Iharos veroverde het onmiddellijk terug op de Hongaarse kampioenschappen op 23 oktober met 13min 40.6sec. Bij die gelegenheid nam hij ook nog het wereldrecord mee op de 3 mijl met 13min 14.2sec.
Op de Hongaarse kampioenschappen in het jaar daarop voegde hij op 15 juli 1956 zowel het record op de 6 mijl (27min 43.8sec) als de 10.000m (28min 42.8sec) toe aan zijn erelijst.
Ongelukkiglijk wist Iharos zijn suprematie tegen de klok nooit om te zetten in succes op de Olympische Spelen, Wereldkampioenschappen of andere grote competities. Iharos was groot favoriet om verschillende gouden medailles te winnen op de Olympische Spelen van Melbourne in 1956, maar als officier in het Hongaars leger werd hij door de gebeurtenissen bij de Hongaarse revolte in oktober verhinderd om aan de Spelen deel te nemen. Hij was daar sterk van onder de indruk en sukkelde ook nog wat met de enkels.
Na de revolutie duurde zijn atletiekcarrière niet lang meer, alhoewel hij in 1959 nog deelnam aan een poging het wereldrecord te veroveren op de 4 x 1 mijl aflossing.
Wanneer hij dan in 1960 (Rome) toch naar de Spelen terugkeerde, was zijn beste periode voorbij. Hij finishte 11de op de 10.000m en 10de op de 5.000m.
Op 10 maart 2005 gaf Hongarije een postzegel uit met de figuur van Iharos Sándor ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van zijn exploot in 1955.

23 september 1953: Iharos besluit een 4 x 1500m in het Népstadion, Budapest. (foto 'SportHistória')	Londen 30 mei 1955: Iharos bij het vestigen van zijn wereldrecord op de 2 mijl tijdens de British Games.

Gedenkplaat voor Iharos.