JANCSÓ  Miklós

JANCSÓ Miklós 90 jaar.
JANCSÓ Miklós aan het woord.
Jancsó aan het woord bij een van zijn vele huldigingen.

Biografie:

Geboren
: 29 september 1921 (Vác - Hongarije)
Overleden: 31 januari 2014 (Budapest)

Internationaal erkend cineast, vertegenwoordiger van de zogenaamde Hongaarse filmschool.

Terwijl hij rechten studeerde aan de Universiteit van Kolozsvar, volgde hij ook nog folklore en kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Cluj. Tussen 1946 en 1950 beëindigde hij zijn studies aan de faculteit van filmregisseurs aan het College voor Toneel en Filmkunsten in Boedapest. In 1957 nam Jancsó documentaires op in China. Zijn eerste film van betekenis draaide hij in 1958, genaamd 'A harangok Rómába mentek' (The Bells Have Gone to Rome) en de film 'Így jöttem' (My Way Home) in 1964. Zijn volgende film, 'Oldás és kötés' (Cantata, Hongaarse Filmcritici Award), werd afgewerkt in 1963. Zijn vijfde film getiteld 'Szegénylegények' (The Round-Up), met een scenario van Hernadi Gyula, maakte hem internationaal bekend. Deze film werd opgevolgd door "Csend és kiáltás" (Silence and Cry), 'Csillagosok, katonák' (The Red and The White) en 'Fényes szelek' (The Confrontation).
Jancsó Miklós ontwikkelde in zijn volgende films een persoonlijke stijl van historische analyse, complexe camerabewegingen, dans en populaire songs, waardoor hij een eigen stijl creëerde voor zijn films, de 'political musical' genoemd. Dit gaf hem een brede erkenning in de zestiger jaren.


Jancsó aan het werk in 1970... ...en een "paar" jaartjes later.
Jancsó aan het werk in 1970...
...en een "paar" jaartjes later.
Rustig aan het lezen... ...en nog maar een onderscheiding ontvangen.
Rustig aan het lezen...
...en nog maar een onderscheiding ontvangen.

In de jaren '70 woonde hij in Italië, waar hij ook een aantal films maakte ('La pacifista', 'Vices and Pleasures'), maar die niet het succes hadden dat hij gewoon was. De films 'Még kér a nép' (Red Psalm, prijs beste regie in Cannes) en 'Allegro Barbaro' markeerden het begin van een nieuwe periode als regisseur. De film 'Szerelmem, Elektra' (Electreia) behoort ook tot die periode. Vanaf 1975 was hij ook actief als toneelregisseur. In de films die hij draaide in de jaren '80 en '90, adopteerde hij nogmaals nieuwe technieken: 'Szörnyek évadja' (Season of Monsters), 'Jézus Krisztus horoszkópja' (Jesus Christ's Horoscope), 'Kék Duna keringo' (Blue Danube Waltz), 'Nekem lámpást adott kezembe az Úr Pesten' (The Lord's Lantern in Budapest, 1998, die de Gene Moskowitz prijs kreeg van buitenlandse critici op het 30ste Jaarlijkse Hongaarse Filmweek Festival in 1999), 'Anyád!...A szúnyogok' (Damn You! The Mosquitoes), 'Utolsó vacsora az Arabs Szürkénél' (Last Supper at the Arabian Grey Horse).  
'Vizi privati, pubbliche virtú' (1975), een Italiaans-Joegoslavische productie, kreeg een nominatie voor de Gouden Palm in Cannes. Het zou één van zijn bekendste films worden.

Franment uit zijn film 'Szegenylegenyek'... ...en uit 'Csillagosok, katonak'.
Franment uit zijn film 'Szegenylegenyek'...
...en uit 'Csillagosok, katonak'.
Jancso in volle discussie... ...en in Cannes in 2010.
Jancso in volle discussie...
...en in Cannes in 2010.

In 1967 zetelde had hij ook al in de jury op het Filmfestival van Cannes gezeteld. Hij won tweemaal de Kossuth Prijs en kreeg de titel van Buitengewoon Artiest. Hij kreeg een Award voor zijn ganse carrière in Cannes in 1979, op het Festival van Venetië in 1990 en op het Hongaarse Feature Film Show in 1994. Sinds 1988 was hij professor aan het College voor Toneel en Filmkunsten en gaf les aan de Harvard University tussen 1990 en 1992. In de periode tussen 1992 en 1999 werd Jancsó hoogleraar aan de Academie voor Film en Theater van Boedapest, en oefende daar grote invloed uit op een jonge generatie filmmakers, die hem nog steeds op handen dragen. Het belangrijkste voorbeeld is Palff Györgyi, de regisseur van 'Hukkle'. In 1994 werd Jancsó voorzitter van de Széchenyi Academie voor Literatuur en Kunsten. Jancsó was tevens bestuursvoorzitter van de Stichting Zigeuner Burgerrechten en lid van de European Film Academy.

Jancsó was gehuwd met Mészáros Márta, ook een befaamd regisseur. Zij ontmoetten elkaar in de '60s en zouden scheiden in 1973. Hun zoons, Jancsó Nyika en Jancsó Miklós Jr., werden cameraman. In 1981 zou hij opnieuw trouwen met Csákány Zsuzsa. Zij kregen samen nog een zoon, Dávid.
Jancsó overleed na een lang ziekbed op 31 januari 2014 in Budapest. Hij werd 92 jaar oud. Het nieuws van zijn dood werd door de ganse wereldpers overgenomen.
Jancsó werd op 22 februari begraven op het Kerepesi kerkhof (officiële naam: Fiumei úti nemzeti sírkert).

Jancsó met zijn eerste echtgenote, Mészáros Márta, in 1966. en met Csákány Zsuzsa, zijn tweede vrouw.
Jancsó met zijn eerste echtgenote, Mészáros Márta, in 1966...
...en met Csákány Zsuzsa, zijn tweede vrouw.
De begrafenisdienst van Jancsó Miklós. Csákány Zsuzsa, de weduwe van Jancsó Miklós, brengt een laatste groet aan haar overleden man.
De begrafenisdienst van Jancsó Miklós.
Csákány Zsuzsa, de weduwe van Jancsó Miklós, brengt een laatste groet aan het graf van haar overleden man.
De begrafenisdienst van Jancsó Miklós.
Het graf van Jancsó Miklósop het Kerepesi kerkhof.


http://www.agt.bme.hu/staff_h/varga/foto/kerepesi/egyesitett.html : graven bekende personen



Filmografie (selectie):

Als Speler:
1. Kelj fel komám, ne aludjál (2002)
Wake Up, Mate, Don't You Sleep

Als Regisseur:
1. A mohácsi vész (2004)
2. Kelj fel komám, ne aludjál (2002) Wake Up, Mate, Don't You Sleep
3. Utolsó vacsora az Arabs Szürkénél (2000) Last Supper at the Arabian Gray Horse
4. Anyád! ...a szúnyogok (1999)
5. Nekem lámpást adott kezembe az Úr Pesten (1998) Lord's Lantern in Budapest
6. Szeressük egymást gyerekek! (1996)
7. Jézus Krisztus horoszkópja (1988) Jesus Christ's Horoscope
8. Hajnal (1986) Dawn of L'Aube
9. Szörnyek évadja (1986) Season of Monsters
10. Omega, Omega (1982)
11. A zsarnok szíve, avagy Boccaccio Magyarországon (1981) Cuore del tirrano
12. Magyar rapszódia (1979) Hungarian Rhapsody
13. Szerelmem, Elektra (1974) Electra, My Love
14. A pacifista (1971) Smetti di piovere of The Pacifist
15. Égi bárány (1970) Agnus dei
16. Téli sirokkó (1969) Sirocco d'hiver of Winter Wind
17. Fényes szelek (1968) Sparkling Winds
18. Csend és kiáltás (1968) Silence and Cry
19. Csillagosok, katonák (1967) The Red and the White
20. Szegénylegények (1965) The Round-Up
21. Így jöttem (1964) My Way Home
22. Oldás és kötés (1963) Cantata
23. A harangok Rómába mentek (1958) The Bells Have Gone to Rome

Als auteur:
1. Utolsó vacsora az Arabs Szürkénél (2000) Last Supper at the Arabian Gray Horse
2. Anyád! ...a szúnyogok (1999)

Als Scenarist:
1. A mohácsi vész (2004)
2. Kelj fel komám, ne aludjál (2002) Wake Up, Mate, Don't You Sleep
3. Nekem lámpást adott kezembe az Úr Pesten (1998) Lord's Lantern in Budapest
4. Szeressük egymást gyerekek! (1996)
5. Hajnal (1986) Dawn of L'Aube
6. Szörnyek évadja (1986) Season of Monsters
7. Magyar rapszódia (1979) Hungarian Rhapsody

Als Dramaturg:
1. A temetetlen halott (2004) Nagy Imre naplója