LUGOSI Béla
Biografie:
Geboren: 20 oktober 1882 (Lugos, Transylvania, Oostenrijk-Hongarije, thans Lugoj, Roemenië)
Als: Blaskó Béla Ferenc Deszõ
Overleden: 16 augustus 1956 (Los Angeles, California - USA)
Acteur - De originele Dracula!
Geboren als Blaskó Béla Ferenc Deszõ in Lugos, Hongarije, in Bánát, een ander deel van Hongarije dat aan Roemenië toegewezen werd bij het Verdrag van Trianon. Hij was de jongste van vier kinderen van István Blasko en Paula von Vojnics. Toen zijn vader stierf liep Lugosi op 12-jarige leeftijd van huis weg om acteur te kunnen worden, maar kwam in de mijnen van Resicabánya (thans Resita, Roemenië), gelegen op ongeveer 350 km van Lugos. Toen hij ongeveer 17 jaar oud was verhuisde hij naar Szabadka (thans Subotica, Vojvodina, sinds de annexatie door Servië); Daar leefde hij met zijn zuster en zijn moeder en ging werken in het spoorwegenemplacement. Het was in Szabadka dat Lugosi zijn eerste toneelervaring opdeed, als koorjongen in een operette, geproduceerd het Népszínház, het Volkstheater. In 1903 trad Lugosi op in het Ferenc József Szinház (Franz Jozef Theater) in Temesár, de hoofdstad van Lugosi's thuisprovincie Bánát. Hij trad zelfs op in stukken van Shakespeare en vertolkte bijrollen in klassiekers zoals 'Macbeth', 'Othello', 'Hamlet' en 'Romeo en Juliet'. Hij speelde zelfs even Jezus Christus in een Passietoneelstuk (1916).
In 1914 nam hij dienst bij het Hongaars leger en werd luitenant bij de infanterie. Hij werd driemaal gewond, maar werd in 1916 ontslagen nadat hij de officiëlen ervan overtuigd had 'mentaal onstabiel' te zijn. Kort nadien huwde hij op 25 juni 1927 met Szmik Ilona. In die periode begon hij ook in films op te treden. Zijn eerste film was 'A Leopárd' ('A Régiséggyujto' -1917), waarin hij de hoofdrol vertolkte.
Hij scheidde van Ilona en emigreerde naar de Verenigde Staten in december 1920, na het Verdrag van Trianon, waarbij ongeveer alle steden waar hij verbleven had, aangehecht werden aan andere staten, met inbegrip van zijn geboorteplaats. In de States huwde hij een andere Ilona, Ilona von Montagh. Maar ook dat huwelijk zou op een scheiding eindigen.
Zijn eerste Amerikaanse filmrol was 'The Silent Command' (1923), een spannende spionagefilm waarin Béla de rol van slechterik speelde. Op 26 juni 1931 werd hij officieel Amerikaans staatsburger. Hij vertolkte in 1929 de rol van Graaf Dracula in Horace Liveright's toneelstuk, gebaseerd op Bram Stoker's boek, in de plaats van acteur Raymond Huntley. Het stuk liep 33 weken op Broadway en toerde ook langs de Westkust. Korte tijd later werden de rechten op het toneelstuk door Universal Studios opgekocht. Universal wou Lon Chaney Sr. om de hoofdrol te spelen, maar deze overleed aan keelkanker in 1930. Het was slechts na het overlijden van Chaney dat overwogen werd de rol van Graaf Dracula in de verfilming door Tod Browning, aan Lugosi te geven (1931). De rest is geschiedenis!
In 1933 huwde hij opnieuw, ditmaal met Lillian Arch. Dit huwelijk zou stand houden tot 1951. Samen kregen zij in 1938 een zoon, Lugosi Béla Jr. Als lid nummer 28 hielp hij mee de Screen Actors Guild op te richten half jaren '30. Hij speelde een 110 tal films, zoals : 'White Zombie' (1932), 'Murders in the Rue Morgue' (1932), 'Night of Terror' (1933), 'Mysterious Mr. Wong' (1934), 'The Black Cat' (1934), 'Mark of the Vampire' (1935), 'The Raven' (1935), Ernst Lubitsch's klassieke komedie 'Ninotchka' (1939), 'The Wolf Man' (1941) en 'The Ape Man' (1943).
|
|
|
In de jaren '40 ging het met Lugosi op persoonlijk vlak snel bergaf. En ook de 50's brachten niets dan ongeluk voor hem. Hij kreeg minder en minder rollen aangeboden en dan nog meestal in horrorproducties. Zijn laatste filmrol speelde hij in de zogezegd 'slechtste film aller tijden' 'Plan 9 from Outer Space' (1959) van Ed Wood.
Het is ironisch dat Martin Landau een Oscar won voor zijn vertolking van Lugosi Béla (in 'Ed Wood' 1994), terwijl Lugosi zelf nooit in het bereik van dergelijke onderscheiding kwam. Gerenommeerd toneelspeler in zijn geboorteland Hongarije, zou hij in Hollywood eindigen als een drugverslaafde bedelaar, wat vooral te wijten was aan zijn typecasting, een gevolg van zijn beroemdste rol.
Hij stierf aan een hartaanval op 16 augustus 1956 en werd gecremeerd in zijn fameus Dracula kostuum, met inbegrip van de cape. Zijn as ligt begraven op het Holy Cross Cemetery, Culver City, Californië.
De legende vertelt dat Peter Lorre en Boris Karloff het lichaam van hun vriend gingen groeten en toen zij zagen dat deze gekleed was in zijn berucht Dracula kostuum waarmee hij herhaalde malen uit zijn doodskist was verrezen, zou Lorre gezegd hebben: "Come now, Béla, quit putting us on!"
Een ander verhaal zegt dat het Vincent Price was die met Lorre voor de kist stond en dat Lorre toen grapte: "Do you think we should drive a stake through his heart just in case?"
|
Lugosi Béla met vrouw en kind bij hem thuis (1940). |
|
|
Een omhelzing door Dracula (Lugosi Béla) was niet aan te raden... |
...en slapen in zijn nabijheid zeker niet!.. |
BELA LUGOSI'S DEAD
White on white translucent black capes
Back on the rack
Bela Lugosi's dead
The bats have left the bell tower
The victims have been bled
Red velvet lines the black box
Bela Lugosi's dead
Bela Lugosi's dead
Undead undead undead
Undead undead undead
The virginal brides file past his tomb
Strewn with time's dead flowers
Bereft in deathly bloom
Alone in a darkened room
The Count
Bela Lugosi's dead
Bela Lugosi's dead
Bela Lugosi's dead
Undead undead undead
Undead undead undead
Undead
Oh Bela, Bela's undead
Oh Bela, Bela's undead
Bela's undead, oh Bela
Bela's undead, oh Bela
Bela's undead
Undead
(Tekst van een Bauhaus lied)
|
|
Lugosi Béla in zijn doodskist... |
|
...zijn begrafenis |
|
...en zijn graf. |
|