Paul NEWMAN Biografie:
Geboren: 26 januari 1925 in Cleveland, Ohia, U.S.A.
Als: Paul Leonard Newman
Overleden: 26 september 2008, Westport, Connecticut, USA
Oscarwinnend acteur,
regisseur, producent, filantroop, autocoureur, vader, echtgenoot en 'all around nice guy' - Negen Oscar Nominaties! Filmlegende, superster en de man met de beroemdste blauwe ogen in de filmgeschiedenis.
Acteur en regisseur Paul Newman werd geboren op 26 januari 1925 in Cleveland, Ohio. Hij was de jongste zoon van Theresa Fetsko en Arthur Newman, de eigenaar van een succesvolle sportwinkel. Paul's katholieke moeder was geboren in Hongarije en de ouders van zijn Joodse vader waren Hongaar (grootvader Newman Simon) en Pools (grootmoeder Cohn Anna). Hij groeide op in Cleveland's
chique
voorstad Shaker Heights. Paul stond zowel op de lagere als middelbare school op de planken als er schoolvoorstellingen worden gegeven. Zijn eerste rolletje speelde hij op 7-jarige leeftijd in 'Robin Hood'. Na de middelbare school zou hij eerst nog een poosje deur-aan-deur
'Collier's Encyclopaedias'
gaan verkopen. Daarna vervoegde hij de Navy tijdens W.O.II, waar hij wegens kleurenblindheid (van zijn mooie blauwe ogen) niet als piloot aan de slag kon.
Hij diende zich tevreden te stellen als radio operator op torpedo bommenwerpers in the South Pacific. Na de oorlog kreeg hij een atletiek studiebeurs en ging hij studeren aan het Kenyon College,
in Gambier, Ohio. Wanneer een kwetsuur hem deed stoppen met de voetbalsport, schakelde hij over op toneel.
In 1949 promoveerde hij met een BA in Engels en verhuisde naar Chicago, waar hij met de bekende Woodstock Players werkte.
Ondertussen had hij actrice Jacqueline Witte leren kennen en was met haar gehuwd in 1947. Zij beviel spoedig van zijn zoon Scott. Na de dood van zijn vader in 1950, nam hij de uitbating van diens sportwinkel op zich. Hij verkocht al vlug zijn aandeel in de zaak aan zijn broer Arthur en ging opnieuw toneelles gaan volgen aan de Yale School of Drama in New Haven, Connecticut.
In de korte tijd die hij verbleef in Yale, werden zijn twee dochters, Stephanie en Susan, geboren.
Tijdens een verblijf in New York, waar hij werk zocht, won hij een rol in de CBS televisiereeks 'The Aldridge Family', waarna enkele andere televisieoptredens volgden. In 1952 werd hij aanvaard bij de beroemde New York Actors Studio waar hij The Method studeerde onder Lee Strasberg en Elia Kazan. Hij leerde vlug en deed een jaar later zijn debuut op Broadway in 'Picnic', wat hem een Theatre World Award opleverde.
Warner Brothers bood hem vervolgens een filmcontract aan. Zijn vrouw en kinderen bleven achter in New York.
|
Paul Newman in zijn eerste film 'The Silver Chalice', die jammerlijk flopte. |
Bij zijn aankomst in Hollywood, werd hem door de pers het etiket van 'de nieuwe Brando' opgeplakt. Zijn eerste film ' The Silver Chalice' was echter een flop. Newman schaamde zich zo voor zijn acteerprestatie dat hij paginagroot in een krant zijn excuses aanbood aan iedereen die de film gezien had.
Zijn filmcarrière ging pas echt goed van start in 1956 nadat hij de bokser Rocky Graziano had neergezet in 'Somebody Up There Likes Me'. Deze film was een commercieel succes en kreeg gunstige kritieken. Zijn volgende film was 'The Long Hot Summer' (1958), gebaseerd op het werk van William Faulkner. Tussen zijn medespelers was er ook Joanne Woodward, Oscarwinnares als beste actrice in 'The Three Faces of Eve'. Zij zou
nog datzelfde jaar zijn tweede vrouw worden, na zijn scheiding van Jackie Witte. Samen zouden zij drie dochters krijgen:
Elinor, Melissa en Claire.
In 'Cat on a Hot Tin Roof' kreeg Newman Elizabeth Tayor als tegenspeelster en met deze film scoorde hij zijn eerste grote kaskraker én kreeg hij zijn eerste Oscarnominatie. Zijn volgende film was 'The Left-Handed Gun', waarin hij de rol vertolkte van Billy the Kid, die eerste voorzien was voor James Dean. Newman groeide in de jaren zestig dan ook uit tot een succesvol acteur die de mensen in de bioscopen wist te krijgen met films als 'Exodus', 'The Hustler', 'The Prize', 'Hud', 'Torn Curtain' (van Alfred Hitchcock), 'Cool Hand Luke', 'Winning' (waarin Newman zijn grootste liefhebberij het autoracen kon combineren met een filmrol) en 'Butch Cassidy and The Sundance Kid' (1969). In deze laatste film speelde hij voor het eerst samen met een andere ster uit die tijd: Robert Redford. De twee speelden later nog samen in 'The Sting' (1973). Verder waren en ondermeer ook nog 'Absence of Malice', 'The Verdict' en 'The Color of Money' waarbij hij uiteindelijk, bij zijn 8ste nominatie, een Oscar won.
In 1968 produceerde en regisseerde Paul Newman zijn eerste film: 'Rachel, Rachel'. Zijn tweede vrouw Joanne Woodward, met wie Newman vaker samen films maakte, speelde hierin de hoofdrol. De film kreeg een Oscarnominatie voor beste film.
Naast 'Rachel, Rachel' regisseerde hij meerdere films, zoals 'Sometimes a Great Notion' (1971, gebaseerd op het boek van Ken Kesey) en 'Harry and Son' (1984).
In 1994 leverde hij nog een uitstekende prestatie als acteur in 'Nobody's Fool' (met Jessica Tandy), wat hem een negende Oscarnominatie opleverde. Nadien volgden nog enkele films met variërende kwaliteit, zoals 'The Hudsucker Proxy' van de gebroeders Joel en Ethan Coen, 'Message in a Bottle' (met Kevin Costner) en de komedie ' Where the Money is'. Voor zijn rol als vriendelijke gangsterbaas in 'Road to Perdition' in 2002, zou hij zijn tiende Oscarnominatie krijgen. In datzelfde jaar 1993 zou hij ook nog genomineerd worden voor een Emmy én een Tony Award, beide als beste acteur voor zijn vertolking in het klassieke toneelstuk 'Our Town' van Thornton Wilder. Na 35 jaar had Paul Newman in juni 2002 inderdaad opnieuw op het toneel opgetreden.
Hij en Frank Sinatra zijn de enige acteurs die zowel een Actor Academy Award (Oscar), een Humanitarian Academy Award en een Special Honorary Academy Award won. Sinatra won als beste mannelijke bijrol een Oscar (1953), Humanitarian Award (1970) en een Special Award (1945, Best Short Subject 'The House I Live In' (1945)). Newman won een Oscar als beste acteur (1986), de Humanitarian Award (1993) en de Special Award (1985, Lifetime Achievement Award).
Newman's knap uiterlijk en extrablauwe ogen zijn beroemd; hij vertolkte dikwijls schrandere, charmante of gemene hoofdrollen. Het heeft hem altijd gestoord dat hij op de eerste plaats om zijn blauwe ogen werd gelauwerd: "Je zweet en zwoegt om je in je vak te bekwamen en het enige wat ze over jou weten te vertellen is dat je een mooie jongen bent!"
Na zijn hoofdrol in 'Road to Perdition zette hij zijn carrière op een heel laag pitje."Ik heb hooguit nog één of twee films in mij," zei hij in 2004. "Eigenlijk kan ik geen tekst meer onthouden." En hoewel Newman niet meer de jongste is, pikte de charismatische filmster toch nog een paar rolletjes mee. Nadat hij in 2006 zijn stem nog geleend had aan de Pixar film CARS (hiervoor sprak Newman de stem van de auto Doc Hudson in), stopte hij in 2007 volledig met filmen.
|
|
|
Tweemaal Paul Newman met zijn echtgenote Joanne Woodward, maar dan wel met een 'paar' jaartjes verschil. |
Hun voormalige woning in Beverly Hills, Los Angeles. |
Op 26 september 2008 overleed de steracteur op 83-jarige leeftijd na een lange strijd aan longkanker. In januari 2008 werd de kanker geconstateerd en hij kreeg chemotherapie toegediend. Begin augustus had hij echter elke verdere behandeling van zijn ziekte laten stoppen en verliet het ziekenhuis om thuis te kunnen sterven. Op het ogenblik van zijn overlijden was de acteur omringd door zijn familieleden.
Na zijn overlijden werd de afgestorven acteur op 29 september gecremeerd. De urne met zijn asse werd in zijn woonplaats begraven naast zijn ouders in het familiegraf.
De dochters van Newman herinneren hun vader als een nederige en onbaatzuchtige man en een geweldige vader. "Hij erkende nooit dat wat hij deed in zijn leven iets speciaals was. Papa was ongelooflijk dankbaar voor zijn eigen geluk. In zijn eigen woorden: 'Ik ben bevoorrecht om hier geweest te zijn'.''
Ook bij collega's stond Newman hoog in het vaandel. Voor Julia Roberts was Newman "mijn grote voorbeeld, mijn held.'' George Clooney zei: "Hij legde de lat te hoog voor de rest van ons. Niet alleen acteurs, maar voor ons allemaal.''
Robert Redford had moeite om woorden te vinden, "sommige vriendschappen zijn te goed en te sterk om over te praten.''
Ook vanuit de politiek is geschokt gereageerd op de dood van de acteur. De Franse president Nicolas Sarkozy beschreef Newman als "een Hollywood-legende en een openhartige filantroop, wiens heldere blauwe ogen alleen nog op een scherm zullen oplichten.''
Bill en Hillary Clinton zien in Newman "een Amerikaanse icoon en een kampioen voor kinderen.'' |
Paul Newman verlaat het hospitaal om thuis te gaan sterven.
|
|
Diverse:
* Paul Newman is twee keer getrouwd. Uit zijn eerste huwelijk met Jacqueline 'Jackie' Witte (1949-1958) zijn een zoon (Scott) en twee dochters geboren (Stephanie en Susan). Zijn enige zoon, Scott Newman, overleed in 1978 aan een overdosis drugs. Paul Newman stichtte daarop de Scott Newman Foundation. Zijn dochter Susan Kendall Newman is goed bekend als toneelspeelster en omwille van haar filantropische activiteiten.
Op 29 januari 1958 trouwde Newman met actrice Joanne Woodward (geboren in Thomasville, Georgia, op 27 februari 1930); met haar kreeg Newman drie dochters (Elinor, Melissa en Claire). Paul en zijn vrouw Joanne vormen het enige koppel dat Oscars won terwijl zij gehuwd waren. De twee zijn nog altijd samen en wonen in Connecticut.
* Paul Newman is in Amerika een bekend gezicht op spaghettisauzen en saladedressings. Op alle verpakkingen komt de kop van Newman prominent in beeld. Een grapje, dachten velen. "Een schaamteloze uitbuiting voor de goede zaak," zei hij zelf. "Het beschamende is dat mijn saladedressing intussen meer opbrengt dan mijn films", aldus Newman. Al het geld dat Paul Newman verdient met zijn 'Newman's Own' voedselproducten gaat naar goede doelen (vooral naar projecten voor kinderen getroffen door kanker). Het bedrag is de 100 miljoen dollar inmiddels ruim gepasseerd. Hij werd dus een vurig filantroop; de "Academy of Motion Picture Arts and Sciences" verleende hem in 1994 de 'Jean Hersholt Humanitarian Award' voor zijn liefdadigheidswerken.
* Bij het uitlekken van het Watergate schandaal werd ontdekt dat Paul Newman als één van de vele bekende persoonlijkheden op de 'Enemies List' van Richard Nixon stond.
|
Paul Newman in zijn Porsche 935 in Dayton Beach, USA, 1981. |
* De acteur is sinds de jaren zestig een verwoed liefhebber van autoraces. Hij is voor de helft eigenaar van het autoracingteam (Champ Car) Newman-Haas. In 1979 eindigde met een Porsche 935 als 2de in de 24 uren race van Le Mans in Frankrijk en in 1995 was hij de beste in de 24uur van Daytona. Als er paardenkracht in het spel is, voelt Newman zich nog altijd achttien, hoewel hij onlangs zei: "Ik ben al blij dat ik na een race nog een hartslag heb". In december 2004 reed hij de Baja 1000, een Californische Parijs-Dakar in zakformaat. Bij de start zei Newman: "Naast me zit een copiloot met een hamer. Als ik iets verkeerds doe, geeft hij me een tik tegen m'n edele delen."
En zaterdag 8 januari 2005 was de 79-jarige acteur op de Daytona International Speedway betrokken bij een kop-staart-aanrijding. Daarbij vloog de bolide van Paul Newman in brand. Newman overleefde het ongeval, maar moest wel voor onderzoek naar het ziekenhuis.
* Dat mopje over die copiloot is geen toevalstreffer. Newman heeft een hoog I.Q. en een gevoel voor humor dat navenant is. Zo liet Newman een partij toiletpapier vel per vel bedrukken met de beeltenis van acteur Robert Redford. Newman liet de rollen uiteindelijk niet bezorgen, "omdat Robert toch een goeie vriend is". Newman was ook kind aan huis bij regisseur Robert Altman. Die serveerde hem steevast witte wijn die volgens Newman "naar geitepis smaakte". Uiteindelijk gaf Newman de regisseur een jong geitje cadeau, met de boodschap: "Nu kun je je eigen wijn maken."
* Hoe doe je dat: als icoon door het leven gaan? Geen idee, zal Newman zeggen. Toen hij zeventig werd, stak Paul Newman zijn smoking in brand: "Ik ben te oud voor stijf gedoe." Er wordt gezegd dat hij in zijn hele leven niet één handtekening heeft gezet om iemand te plezieren. "Zoiets doe ik niet. Het heeft iets majestueus en dat is aanstootgevend." Wat hij wél deed als jonge acteur was, met inwendig leedvermaak, handtekeningen weggeven als Marlon Brando, wat kwam door zijn gelijkenis met de jongere versie van Brando.
Er gaat een anekdote dat Newman met filmscenarist Gore Vidal over Fifth Avenue in Manhattan liep. Newman telde de stoeptegels zodat voorbijgangers hem niet zouden herkennen. Toen hij toch zijn hoofd oprichtte om iets te zeggen, liep er een dikke dame voorbij die Newman herkende en een kreet slaakte. Vidal vertelde: "Achter ons hoorden we een doffe dreun. Paul keek achterom en zei: doorlopen, dat mens is flauwgevallen." Newman draagt in het openbaar vaak een zonnebril om zijn blauwe ogen af te schermen. "Als een vrouw me vraagt die bril af te zetten, zeg ik altijd: dat gaat niet, want dan zakt mijn broek af ."
* Door People magazine verkozen als een van de 50 mooiste mensen in de wereld (1990). Door 'Empire magazine' verkozen als een van de 100 meest sexy sterren in de filmgeschiedenis (1995). Op de lijst van 'The Top 100 Movie Stars of All Time' werd hij nummer 19 geplaatst door Empire (UK) magazine (1997). Hij werd als 13de Grootste Filmster aller tijden verkozen door Entertainment Weekly en 6de door Premiere Magazine.
* Was twee jaar op rij (1969 en 1970) de nummer 1 Box Office Star volgens Quigley Publications in hun jaarlijkse 'Top Ten Money Making Stars' poll van bioscoopuitbaters. Newman was nummer 2 in 1968 en nummer 3 in 1967, 1971 en '74. Newman kwam de lijst binnen voor de eerste maal in 1963 op nummer 9 en de laatste maal in 1986 op nummer 10. Hij haalde 17 maal de lijst.
Oscars (Academy Awards): (twee)
|
1987: Paul Newman met de meer dan welverdiende Oscar. |
Als één van de grootste sterren van het witte doek van de 20ste eeuw, werd Paul Newman negen keer genomineerd voor een Oscar, maar bleef zonder prijs tot 1986, wanneer hem een Oscar werd toegekend voor zijn ganse schitterende carrière. Het jaar daarop won hij een tweede Oscar als beste acteur in Martin Scorsese's 'The Color of Money' (voor zijn rol als ouder wordende poolspeler Eddie Falson).
* Nominatie voor Beste Acteur 1959 : Cat on a Hot Tin Roof (met Elizabeth Taylor als tegenspeelster)
* Nominatie voor Beste Acteur 1962 : The Hustler (met George G. Scott als tegenspeler)
* Nominatie voor Beste Acteur 1964 : Hud
* Nominatie voor Beste Acteur 1968 : Cool Hand Luke
* Nominatie voor Beste Film 1969 : Rachel, Rachel (als Regisseur/Producent)
* Nominatie voor Beste Acteur 1982 : Absence of Malice
* Nominatie voor Beste Acteur 1983 : The Verdict
* Oscarwinnend als Beste Acteur 1987 : The Color of Money (met Tom Cruise als tegenspeler)
* Nominatie voor Beste Acteur 1995 : Nobody's Fool
* Nominatie voor Beste Acteur 2003 : Road to Perdition
BAFTA Awards: (één)
* 4 nominaties, plus:
* 1962 The Hustler - Beste Acteur
Golden Globe Awards: (vier)
* 8 nominaties, plus:
* 1957 Meest veelbelovende mannelijke nieuwkomer.
* 1964
World Film Favorite - Mannelijke
* 1969 Rachel, Rachel - Beste Film (als regisseur/producer)
*
1984
Cecil B. DeMille Award
|
|
|
Selectieve filmografie Paul Newman:
|
1954 - The Silver Chalice
1956 - Somebody up there likes Me
1958 - The Long Hot Summer
1958 - The Left Handed Gun
1958 - Cat on a Hot Tin Roof
1960 - Exodus
1961 - The Hustler
1962 - Sweet Bird of Youth
1963 - Hud
1964 - The Outrage
1966 - Torn Curtain
1967 - Cool Hand Luke
1967 - Hombre
1969 - Winning
1969 - Butch Cassidy and The Sundance Kid
1972 - Pocket Money
1973 - The Sting
1974 - The Towering Inferno
1975 - The Drowning Pool
1986 - Buffalo Bill and the Indians
1977 - Slap Shot
1981 - Fort Apache the Bronx
1982 - The Verdict
1986 - The Color of Money
1989 - Blaze
1990 - Mr. & Mrs. Bridge
1994 - The Hudsucker Proxy
1994 - Nobody's Fool
1999 - Message in a Bottle
2002 - Road to Perdition
2005 - Empire Falls
2006 - Cars (stem) |
|