RUBIK  Ernõ

Rubik Ernõ

Rubik Ernõ
Hongaars postzegel van Rubik.

Biografie:

Geboren: 13 juli 1944 (Budapest - Hongarije)
Als: Rubik Ernõ
Overleden: --------------

Mathematicus, Uitvinder van de Rubik's Kubus!

Als zoon van een moeder-dichteres en een vader-zweefvliegtuigfabrikant, studeerde Rubik Ernõ beeldhouwen aan de Technische Universiteit van Budapest en architectuur aan de Academie voor Toegepaste Kunsten en Design, eveneens in Budapest. Hij gradueerde als architect en studeerde vervolgens ook nog binnenhuisarchitectuur. Daaropvolgend werkte hij als architect-designer en tussen 1970 en 1988 was hij docent aan de Academie voor Toegepaste Kunsten. Vanaf 1987 was hij tevens titulair professor.
Rubik had een passionele interesse in meetkunde, in de studie van 3D vormen, in de constructie en het onderzoeken van de verborgen mogelijkheden van combinaties van vorm en materiaal in theorie en de praktijk. Als docent en professor aan de academie, ging hij verder met zijn hobby in het bouwen van meetkundige modellen. Eén van deze was een prototype van zijn kubus, gemaakt van 27 houten blokken. In 1974 vroeg het van Rubik een maand om de constructieopgave, de draaibaarheid van de zijschijven van de kubus, ingenieus op te lossen. Als didactisch middel bleek het een handig werktuig om zijn leerlingen te oefenen in ruimtelijk zien en in 1977 begon Konsumex, het Hongaarse staatsbedrijf, het te fabriceren. Tegen 1980 werd Rubik's kubus over gans de wereld verkocht en vooral tijdens de drie jaren van populariteit gingen 100 miljoen geautoriseerde exemplaren, samen met ongeveer 50 miljoen imitaties, over de toonbank. Ongeveer 60 boeken verschenen, met uitleg hoe de puzzel van Rubik's Kubus op te lossen. Zijn kubus was de aanleiding tot heel wat driftbuien en zelfs echtscheidingen van verslaafde kubusspelers die de kleuren van het Speelgoedje maar niet op de juiste plaats konden krijgen. Aansluitend op de populariteit van zijn kubus opende Rubik in 1984 een studio met het doel ontwerpen te ontwikkelen en tussen zijn producten bevond zich een ander puzzelspeelgoed, Rubik's Magic.


Rubik en zijn Kubus... ...en Rubik's Klok, een andere uitvinding van hem.
Rubik en zijn Kubus...
...en Rubik's Klok, een andere uitvinding van hem.


In 1988 richtte hij de Rubik International Foundation op, vanaf 1990 was hij voorzitter van de Hongaarse Academie voor Uitvinders en sinds 1996 erevoorzitter. In 1983 ontving hij de Staatsprijs, in 1995 won hij de Gábor Dénes Prijs voor zijn levenswerk en uitvinderactiviteiten. Zijn kubus kreeg ook nog toponderscheidingen in Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië en de V.S., werd de kubus als tentoongesteld voorwerp opgenomen door het New York Museum of Modern Art. De kubus genoot een zo grote wereldbekendheid in de maatschappij, dat de naam ook in de Oxford English Dictionary opgenomen werd.
Recent keerde hij zijn interesse naar de computers. Hij zoekt naar mogelijkheden die veranderingen kunnen brengen in de relatie tussen de computer en zijn gebruikers.
Hij is nu één van de rijkste mensen van Hongarije. Hij woont in een prachtig huis met zwembad in Budapest. Maar volgens de uitvinder is men toch niet jaloers op hem. "De Hongaren zijn eerder trots op me, om het stukje promotie dat ik voor hun land doe. Het gaat er om hoe ik mijn geld heb verdiend, namelijk door creativiteit, door het uitvinden van spelletjes. Het is anders als je door een loterij of door bedrog rijk bent geworden."
Rubik is rijk, maar in het Westen had hij nog veel rijker kunnen zijn. Maar daarop zegt hij: "Er leven veel Hongaren in het Westen. Maar altijd komt hetzelfde gegeven weer terug. Je kunt je origine niet veranderen. Je komt als vreemdeling in een ander land terecht en zult altijd die vreemdeling blijven. Misschien dat je kinderen of kleinkinderen zich uiteindelijk wel thuis zullen voelen, maar jij blijft een buitenstaander met herinneringen aan je land."


Zweedse deelnemers aan de kwalificatiesessie voor het WK in Budapest, 2007. Het WK had plaats in Budapest van
Zweedse deelnemers aan de kwalificatiesessie voor het WK in Budapest, 2007.
Het WK had plaats in Budapest van
5 tot en met 7 oktober 2007.

Kuti Mátyás in juli 2007 na het vestigen van 5 wereldrecords
Kuti Mátyás in juli 2007 na het vestigen van 5 wereldrecords op de Open kampioenschappen in Pardubice, Tsjechie.

Van vrijdag 5 oktober 2007 tot zondag 7 oktober vond in Budapest het driedaagse 4de Wereldkampioenschap Rubik's Kubus plaats, waarbij het erom ging om ter snelst de oplossing te vinden.
Het kampioenschap omvatte 17 onderdelen, met inbegrip van de pogingen van de deelnemers om de kubus geblinddoekt, met één hand of zelfs met hun voeten te behandelen! Verder waren er de 3x3x3, 4x4x4 en 5x5x5 kubussen.
Volgens de lokale media waren er honderden deelnemers uit 36 verschillende landen.
De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 24 jaar, met een overweldigende meerderheid van mannen.
Het totaal aan prijzengeld bedroeg 28.000 US dollar, terwijl de topprijs van 7.000 US dollar naar de winnaar van de vlugste oplossing met de klassieke 3x3x3 kubus ging.
De winnaar van die finale was ditmaal de 16-jarige Yu Nakajima uit Japan (in 12,46 sec), in aanwezigheid van Rubik Ernõ himself.

Het huidige wereldrecord om de 3x3x3 kubus op te lossen bedraagt thans 8,72 seconden, ondertussen door Yu Nakajima geklokt op 4 mei 2008 op de Kawashi Open 2008. Sinds die datum is hij ook met 11,28 seconden wereldrecordhouder in de categorie 'gemiddelde'.

De Fin Anssi Vanhala slaagde er verder in om de kubus in 49 seconden en 33 honderdsten op te lossen - met zijn voeten!
De Hongaren hadden hun hoop gevestigd op de 14-jarige Kuti Mátyás, die met elf wereldrecords en 24 competitieoverwinningen op zijn naam wordt beschouwd als een meester in de geblinddoekte routine. Hierbij proberen spelers de kubus op te lossen door de uitgangspositie van alle blokjes te onthouden. Kuti vond in februari 2006 een Rubikkubus en enkele maanden later nam hij reeds deel aan competities.
"De 5x5x5 kubus en het geblinddoekt oplossen zijn mijn favoriete onderdelen," zei Kuti in Budapest. "Dit zijn de meest complexe versies en het is een fantastisch gevoel die op te lossen."
En Mátyás stelde niet teleur. Hij won 5 titels (en drie nieuwe wereldrecords), namelijk de 4x4x4, de 5x5x5 (met nieuw wereldrecord over de vijf proeven gemiddeld 1:45:07), de 3x3x3 multi blind (nieuw wereldrecord 15:46:17), de 3x3x3 geblinddoekt en de 4x4x4 geblinddoekt (nieuw wereldrecord 6:12:32).
Hongarije organiseerde dat evenement voor de eerste maal in 1982 en stelde nu het grootste team op, namelijk 55 deelnemers. Andere wereldkampioenschappen werden gehouden in Canada in 2003 en in de Verenigde Staten in 2005.
De serieuze beoefenaars smeren hun kubus voor een toernooi in met siliconen en egaliseren eventuele scherpe randjes met een nagelvijl, allemaal geoorloofde middelen om een perfecte balans tussen snelheid en stabiliteit te bereiken.



Rubik's kubusRubik's kubus, een in 3 × 3 × 3 gelijke blokjes verdeelde kubus, die zo geconstrueerd is dat elk van de zes zijschijven (van 3 × 3 blokjes) ten opzichte van de rest kan worden gedraaid, zonder dat het geheel uiteenvalt.
De Rubik's kubus dankt zijn grote populariteit echter vooral aan de puzzelaspecten. De zes zijvlakken van Rubik's kubus zijn van zes verschillende kleuren voorzien (dit betekent dat men niet kan zien of een blokje midden in een zijvlak gedraaid zit of niet). Door enig draaien van de zijschijven raakt de kubus dan in de war en de opgave is hem weer goed te krijgen. In deze vorm is de populariteit van de kubus van Rubik opgekomen via het internationale congres van wiskundigen te Helsinki in 1978.
Wie met de kubus speelt, komt er al snel toe de handelingen symbolisch te noteren. Bijvoorbeeld: R = rechterschijf 90° draaien (met de klok mee; R¢ = tegen de klok in), V = voorschijf 90° draaien, enz. In plaats van letters kan men figuren gebruiken die de basishandelingen direct weergeven. De operatie, gevormd door de letters R R¢ L L¢ V V¢ A A¢ B B¢ O O¢, stelt nu een opeenvolging van deze basishandelingen voor. De eenvoudige basishandelingen (één letter) zijn nogal gecompliceerd wat hun effect op de kubus betreft: ze verplaatsen alle negen blokjes van een zijvlak. Daarom zoekt men operaties die juist een gering effect hebben, bijv.: R B¢ L¢ B R¢ B B L B¢ L¢ B B L verplaatst slechts vier blokjes. Met een goede verzameling van zulke operaties van eenvoudige uitwerking is het dan niet moeilijk de kubus weer op orde te brengen, zij het niet op de snelste manier. Men schat dat men nooit verder dan 23 kwartslagen van de beginstand verwijderd kan zijn, maar men vermoedt ook dat de snelste manier terug niet door een eenvoudig recept weer te geven is.
De kubus kan zonder bezwaar worden gedemonteerd door een zijschijf in schuine stand (45°-positie) te draaien en, onder licht forceren, een blokje in het midden van een ribbe los te wrikken.

 

Rubik's Revolution
Rubik's Revolution.

In 2008 is de Rubik's Cube helemaal terug van weggeweest. In België gaat de nu 34 jaar oude kubuspuzzel weer vlotjes over de toonbank. En de Britse speelgoedgigant Woolworths verwacht dat de breinbreker tegen Kerstmis opnieuw het best verkochte speelgoed van Groot-Brittannië zal zijn.
In september wordt er zelfs een boost in de verkoop verwacht met de lancering van zijn interactieve broertje 'Rubik's Revolution'. Die is voorzien van licht en geluid. Het komt eropaan zo snel mogelijk met de vingers op de lichtjes te drukken om de puzzel in elkaar te schuiven.
De 'Rubik's Revolution' won in 2008 de felbegeerde 'Spel van het Jaar Award' tijdens de New York Toy Fair en op de Melbourne Toy Fair.

En begin 2009 kwam er een geheel nieuwe opvolger van de Kubus, het beroemdste denkspel van de 20ste eeuw, namelijk de 'Rubik's 360'.
Deze '360' ziet er flitsend, hypermodern uit naast zijn bijna dertigjarig broertje.
Het spel bestaat uit drie doorzichtige plastic bollen. In de middelste bol zitten zes balletjes van verschillende kleuren. Door het geheel te manoeuvreren moeten die balletjes door twee gaatjes in de binnenste bol, in de daartoe bestemde 'doelen' in de buitenste bol terechtkomen. De moeilijkheid is, dat door het geheel te bewegen, de balletjes die hun doel al hebben bereikt opnieuw kunnen vrijkomen.
"Het is opnieuw een moordende mix van handigheid, logisch denken en doorzettingsvermogen", laat professor Kubrik plagerig weten.

Rubik's 360.

Nóg in 2009 kwam er, voor wie de klassieke kubus beu was, de nieuwe 'Turbo Mind Twister' op de markt in Amerika, om voortaan hun brein te breken. Europa volgde in 2010. 'Turbo Mind Twister' heeft iets weg van Rubik’s Cube maar dan met een extra dimensie. De puzzel swingt als een 2x2x1 maar de innovatie zit hem in de beweegbare ring met auto’s rond het centrum dat voor een totaal nieuwe dimensie zorgt voor deze leuke en complexe brainteaser. 'Turbo Mind Twister' is een hersenbreker waarbij het de bedoeling is dat je alle auto’s terug op het juiste kleurvak krijgt. Deze hersenbreker à la 'Rubik's Cube' belooft uren entertainment én frustratie, want er is maar één juist parcours.

Rubik's Turbo Mind Twister.
Rubik's Turbo Mind Twister.

Nog een aantal andere spellen van Rubik Ernõ
Rubiks' kubus.
Klok
Kubus
Klok
Knoop
Doolhof
Knoop
Doolhof
Slang
15
Slang
15
Tac Toe
Illusie
Tac Toe
Illusie

En nog wat moeilijker...
De Rubik's Cube 17x17x17 werd enkele jaren geleden ontworpen door de Nederlander Oskar van Deventer, die daarmee ook het Guinness Book of World Records haalde.
Het hoeft niet gezegd dat het oplossen van de 17x17x17 het oplossen van de gewone Cube 3x3x3 tot kinderspel herleidt.
Om de puzzel van 17x17x17 blokjes op te lossen, zijn er 66,9 * 10^1054 (669 gevolgd door 1053 nullen) mogelijkheden, zo berekende de website Gizmodo.
Toch slaagt een zekere Kenneth Brandon er in 7uur 32 minuten en 46 seconden - gespreid over vijf dagen - in om de puzzel met succes op te lossen. Hij nam zijn queeste volledig op en plaatste hem op 1 januari 2015 integraal op YouTube.


Rubik's kubus 17x17x17 startpositie.

Rubik's kubus 17x17x17 eindresultaat.

Rubik's Cube 17x17x17.

Chipmaker Infineon organiseerde op 9 november 2016 een stunt waarbij een robot erin slaagde om binnen 0,637 seconden een Rubik's Kubus op te lossen. Het oude record stond op 0,89 seconden. Infineon stelde daarbij dat enorm veel rekenkracht nodig was om zo'n complexe puzzel op te lossen. Met deze demonstratie was het wel duidelijk dat computers heel snel ingewikkelde beslissingen kunnen nemen. De 'Sub 1 Reloaded'-robot was zo snel dat het met het menselijk oog nauwelijks te volgen was. Infineon voldeed aan de vereisten van de World Cube Association.
Op zondag 6 november 2016 nog brak de 20-jarige Nederlander Mats Valk, op de Jawa Timur Open 2016 in Indonesië, het wereldrecord voor het oplossen van een Rubik's Kubus door een mens, en dat in 4,74 seconden.  In 2013 had hij het wereldrecord reeds eens gebroken in 5,55 seconden, wat in 2015 dan weer tegengebroken werd door de toen 14-jarige Lucas Etter in 4,90 seconden. Om maar te tonen dat ook mensen heel snel kunnen zijn in het oplossen van de puzzel.


Rubiks Cube 'Sub 1 Reloaded-robot'.
Rubik's Cube 'Sub 1 Reloaded-robot'. (foto: Infineon)

In 2019 werd een nieuw Rubik'spel gelanceerd: de Rubik's Cage. Het spel is afgeleid van de algemeen bekende Rubik's kubus.

Rubik's kubus 17x17x17 startpositie. Rubik's kubus 17x17x17 eindresultaat.

Rubik's kubus 17x17x17 eindresultaat.

Rubik's Cage.

Beschrijving Rubik's Cage
Plaats, draai en win! Een denkspel voor klein én groot! Het kan gespeeld worden met 2, 3 of 4!
De jongste speler begint. Daarna gaat de beurt met de klok mee naar de volgende spelers. Tijdens je beurt kun je één van de volgende acties uitvoeren:
1. Een cubie laten vallen: open het deurtje boven op de Rubik’s Cage en stop er een cubie in. Aan het eind van de beurt doe je het deurtje weer dicht.
2. De Rubik’s Cage draaien: draai een laag van de Rubik’s Cage één slag (90 graden) in een willekeurige richting, dus naar links of naar rechts.
3. De Rubik’s Cage ondersteboven zetten: draai de Rubik’s Cage 180 graden zodat hij ondersteboven komt te staan.
De beurten gaan verder totdat alle cubies in de Rubik’s Cage zitten.
Als een speler geen cubies meer heeft, moet hij tijdens zijn beurt de Cage draaien of ondersteboven zetten.
De speler die als eerste aan een zijde van de Rubik's Cage 3 cubies van dezelfde kleur op een rij heeft - verticaal, horizontaal of diagonaal - is de winnaar!