Biografie: 

Geboren: 18 februari 1938 (Budapest - Hongarije)

Oscarwinnend Filmregisseur, Scenarioschrijver en Acteur.

Szabó István, geboren op 18 februari 1938, kreeg wereldwijde waardering voor zijn films, die met hun sociale en politieke thematiek een historische én actuele boodschap overdragen. De Joods-Hongaarse Szabó studeerde in 1961 af als regisseur aan de Film- en Theateracademie in Budapest, in de klas van Mariassy Félix. Zijn korte afstudeerfilm 'Koncert' werd in vele landen over de hele wereld vertoond en leverde hem onmiddellijk de prijs van de kritiek op in Hongarije. En voor 'Te' (1962) kreeg hij eenzelfde onderscheiding in Cannes.
Als lid van de Balázs Béla Studio regisseerde hij op 26-jarige leeftijd zijn eerste speelfilm 'The Age of Daydreaming', die hem tot leider van de nieuwe generatie Hongaarse filmmakers in de jaren '60 maakte. Deze film uit 1964 luidde een nieuwe periode in van de Hongaarse filmgeschiedenis en werd bekroond in Locarno in 1964.
Deze film werd gevolgd door generatie biografieën (Apa - Father, Szerelmesfilm - Love Film, Tuzoltó utca 25 - 25, Fireman Street) en door het allegorisch filmopus 'Budapesti mesék' - Budapest Tales. Zijn werk 'Bizalom' - Confidence gedraaid in 1979 werd genomineerd voor de Oscars en won de Zilveren Beer in Berlijn..
De meeste bekendheid vergaarde hij met de trilogie bestaande uit 'Mephisto', (1981) gebaseerd op Klaus Mann's roman en onderscheiden met een Oscar voor beste buitenlandse film, 'Colonel Redl' (1985, prijs van de Jury in Cannes) en 'Hanussen' (1988), die beiden een Oscarnominatie kregen. In vrijwel al zijn films werkte Szabó samen met cameraman Lajos Koltai, de regisseur van 'Sorstalanság' - Fateless. Szabó ontwikkelde zich in de jaren daarna tot een ook in het buitenland gewaardeerd filmmaker.
Voordat Szabó begon met het maken van films, vroeg hij zichzelf af wat film zou kunnen uitdrukken wat andere kunstvormen niet konden. Na lang nadenken kwam hij tot de conclusie dat het vooral het menselijk gezicht en de daarbij behorende expressies waren dat film zo uniek maakt: “De manier waarop een emotie zich openbaart in een gezichtsuitdrukking is uniek bij film.”
De Oscar die hij kreeg voor zijn film 'Mephisto' betekende een belangrijke bijdrage aan deze internationale roem. Maar niettegenstaande zijn internationale erkenning en het strenge socialistisch regime in Hongarije, zou Szabó pas in 1990 zijn eerste buitenlandse film draaien ('Meeting Venus', 1990). Specialist geworden van historische drama's met een groot budget ('Sunshine', 1999), regisseert hij ook meer intimistische en hedendaagse histories ('Sweet Emma, Dear Böbe', 1991).

Szabó István met zijn 'Cinema for Peace Award' tijdens een liefdadigheidsgala op het 52ste Film Festival van Berlijn.

Szabó heeft verschillende prijzen gewonnen, waaronder dus een Oscar voor 'Mephisto', een BAFTA, de David Donatello Award, de Visconti Award, de Zilveren Beer in Berlijn, de Fellini Award in Italië in 2002, enz. Zijn film 'A napfény íze' (Sunshine) gedraaid in 1999 kreeg de European Film Award en de Amerikaanse The National Board of Review, de Federation of National Critics selecteerde hem tussen de tien beste films van het jaar 2000.
In 1985 was hij jurylid op het Internationaal Filmfestival van Berlijn en in 1985 op het Filmfestival van Cannes.
In september 2005 werd er op festival Film by the Sea (Nederland) een retrospectief gewijd aan Szabó István, die tijdens het festival de Life Time Achievement Award kreeg uitgereikt voor zijn hele oeuvre. Het bestuur van het filmfestival roemde Szabó omdat hij al maatschappelijke thema's in films verwerkte terwijl dat nog niet algemeen aanvaard was.
Hij ontving de Kossuth Prijs en de Outstanding Artist Award; In 1996 mocht hij de Joseph Pulitzer Memorial Award ontvangen voor de televisiereeks 'Száz éves a mozi' (The Movie is One Hundred Years Old). De Corvinus Award ontving hij dan weer in 1997 van het Budapest Europa Instituut. Deze Award wordt verleend aan personen die in belangrijke mate hebben bijgedragen tot de Europese relaties van de Hongaarse natie en van de Hongaarse staat op het gebied van cultuur, wetenschappen en politiek.
Hij heeft ook verschillende opera's, televisieproducties en theaterstukken geregisseerd en is universitair docent. Hij heeft in talrijke filmscholen les gegeven, zoals Londen, Berlijn en Wenen. Sinds 1991 is hij vice-voorzitter van de European Film Academy en is lid van verscheidene Hongaarse en internationale filminstituten. Tevens is hij lid van de Hongaarse Academie voor Wetenschappen.
Szabó oefent eveneens belangrijke opvoedkundige activiteiten uit. Zo is hij sinds 1985 universiteitsprofessor aan de Film- en Theateracademie in Budapest.
Szabó is gekend en bewonderd voor zijn uitstekende samenwerking met acteurs en actrices en wordt tot één van de belangrijkste cineasten van zijn generatie gerekend, als houder van een zestigtal internationale prijzen. Het oeuvre van deze cineast wordt gekenmerkt door een verzorgde belichting, de vrucht van zijn uitgebreide samenwerking met cameraman Koltai Lajos (bv. 'Der Fall Furtwängler' - Taking Sides, 2001), en de terugkerende thema's zoals de plaats van de artiest in de maatschappij ('Mephisto', 1981), de politieke vrijheid ('Bizalom' - Confidence, 1979) en het neerhalen van de idealistische kant van het carrièrenastreven ('Redl ezredes' - Colonel Redl, 1984). Szabó is misschien wel de voornaamste regisseur in de geschiedenis van de Hongaarse film.

Grote ontsteltenis: Szabó zou een spion voor het Communistisch regime geweest zijn!
Volgens een artikel van 10 februari 2006 op www.Bloomberg.com, werden in het Hongaarse poliliek-literair weekblad 'Élet és Irodalom' begin dit jaar nieuwe lijsten van informanten van de communistische veiligheidsdiensten gepubliceerd. Dit was het resultaat van het werk van historici die toegang kregen tot de Hongaarse archieven en hun bevindingen publiceerden.
Op 27 januari werd o.a ook de naam van Oscarwinnaar Szabó István aan deze lijsten in 'Élet és Irodalom' toegevoegd, wat tot consternatie in gans Hongarije en daarbuiten leidde. Hij zou zijn medestudenten aan de Film- en Theateracademie in Budapest bespioneerd hebben en onder de codenaam 'Endre Kepesi' tussen 1957 en 1963 vertrouwelijke verslagen over hun bijeenkomsten hebben doorgestuurd.
De volgende dag vertelde Szabó aan het dagblad 'Népszabadság' dat hij een informant werd zodat hij op die manier selectieve gegevens kon verstrekken aan de autoriteiten én het leven van een vriend kon redden die aan de opstand van 1956 had deelgenomen. Szabó zei dat hij slechts commentaren rapporteerde waarvan hij wist dat die ook door anderen werden doorgegeven. "Dit was het moedigste dat ik in gans mijn leven heb durven doen" verklaarde Szabó aan 'Népszabadság'.
De regisseur heeft ondertussen wel de steun gekregen van vroegere klasgenoten. "Er werden mensen opgehangen en wij waren doodsbang" verklaarde Rózsa János, die met Szabó studeerde, op 3 februari. "Dat deze rapporten geen problemen veroorzaakten voor om het even wie, is dankzij hem."
Wat was zijn juiste motief, wat waren de juiste gevolgen van die samenwerking? De Hongaren waren fier op hun succesvolle landgenoot, maar nu zal men hem toch enigszins anders herinneren...

Szabó István...	...tijdens het draaien van 'Mephisto'...	...en tijdens de opnames van 'Sunshine'.

Filmografie:

Als regisseur en/of scenarioschrijver:
* A Hetedik napon (1959) (regie)
* Plakátragasztó (1960) (Bill Poster) (regie)
* Variációk egy témára (1961) (Variations on a Theme) (regie + scenario)
* Koncert (1961) (Concert) (regie)
* Variációk egy témára (1961) (A Theme with Variations) (regie)
* Te (1962) (You) (+ scenario)
* Álmodozások kora (1964) (The Age of Daydreaming of Age of Illusions) (regie + scenario)
* Kresz-mese gyerekeknek (1965) (Traffic-Rule Tale for Children) (regie + scenario)
* Artisti (1965) (Artists) (scenario)
* Apa (1966) (Father) (regie + scenario)
* Kegyelet (1967) (Piety) (regie)
* Bors (1968) (mini) TV-Serie) (regie)
* Szerelmesfilm (1970) (A Film About Love of Love Film) (regie + scenario)
* Budapest, amiért szeretem (1971) (Budapest, Why I Love It) (regie)
* Álom a házról (1972) (Dream About a House) (regie + scenario)
* Tuzoltó utca 25. (1973) (25, Fireman Street) (regie + scenario)
* Budapesti mesék (1976) (Budapest Tales) (regie + scenario)
* Várostérkép (1977) (regie)
* Bizalom (1979) (Confidence) (regie + scenario)
* Der Grüne Vogel (1980) (regie + scenario)
* Mephisto (1981) (regie + scenario)
* Bali (1984) (regie)
* Redl ezredes (1984) (Oberts Redl of Colonel Redl) (regie + scenario)
* Isten teremtményei (1986) (TV) (verhaal) (scenario)
* Hanussen (1988) (Profeta) (regie + scenario)
* Találkozás Vénusszal (1990) (Meeting Venus) (regie + scenario)
* Édes Emma, drága Böbe - Vázlatok, Aktok (1991) (Sweet Emma, Dear Böbe) (regie + scenario)
* Offenbach titkai (1996) (TV) (Offenbachs Geheimnis of Offenbach's Secret) (regie)
* A napfény íze (1999) (Sunshine) (regie + scenario)
* Taking Sides (2001) (Der Fall Furtwängler) (regie)
* Ten Minutes Older: The Cello (2002) (regie + scenario)
* Being Julia (2004) (Csodálatos Júlia) (regie)
* The Door (2012) (Az ajto ) (regie)

Als acteur:
* Történetek a magyar filmröl (1982)
* Túsztörténet (1989) als Fõorvos (Historia de Rehenes of Stand Off)
* Utrius (1993)
* Franciska vasárnapjai (1997) (Every Sunday)
* Place Vendôme (1998) .... Charlie Rosen

Rachel Weisz (actrice van Hongaarse afkomst; haar vader George was een Hongaars uitvinder) en Ralph Fiennes in 'Sunshine'.	Szabó met Jennifer Ehle en Ralph Fiennes bij de opnames voor 'Sunshine'.
Szabó met Jeremy Irons tijdens de opnames voor 'Being Julia'...	...en samen met Anette Bening, de hoofdrolspeelster in 'Being Julia'.

Awards (belangrijkste) :

Academy Awards :
* 1981 Bizalom (Confidence): Nominatie voor Beste Buitenlandse Film
* 1982 Mephisto : Oscar voor Beste Buitenlandse Film
* 1986 Redl ezredes (Oberts Redl of Colonel Redl): Nominatie voor Beste Buitenlandse Film
* 1989 Hanussen (Profeta): Nominatie voor Beste Buitenlandse Film

BAFTA:
* 1986 Redl ezredes (Oberts Redl of Colonel Redl): BAFTA Film Award voor Beste Buitenlandse Film

Golden Globes:
* 1986 Redl ezredes (Oberts Redl of Colonel Redl): Nominatie voor Beste Buitenlandse Film
* 1989 Hanussen (Profeta): Nominatie voor Beste Buitenlandse Film
* 2001 A napfény íze (Sunshine): Nominatie voor Beste Regie en Beste Film

Filmfestival van Cannes:
* 1977 Budapesti mesék (Budapest Tales): Nominatie Gouden Palm
* 1981 Mephisto: Beste scenario en FIPRESCI Prijs, en Nominatie Gouden Palm
* 1985 Redl ezredes (Oberts Redl of Colonel Redl): Prijs van de Jury en Nominatie voor Gouden Palm
* 1988 Hanussen (Profeta): Nominatie Gouden Palm

Filmfestival van Berlijn:
* 1980 Bizalom (Confidence): Zilveren Beer en Interfilm Awarden Nominatie voor de Gouden Beer.
* 1992 Édes Emma, drága Böbe - Vázlatok, Aktok (Sweet Emma, Dear Böbe): Zilveren Beer en de Prijs van de Jury en Nominatie voor de Gouden Beer.

Filmfestival van Venetië:
* 1991 Találkozás Vénusszal (Meeting Venus): Nominatie Gouden Leeuw

European Film Award:
* 1992 Édes Emma, drága Böbe - Vázlatok, Aktok (Sweet Emma, Dear Böbe): European Film Award voor het Beste Scenario
* 1999 A napfény íze (Sunshine): European Film Award voor het Beste Scenario en Nominatie voor Beste Film.