Olympische Spelen Helsinki 1952

Het team, dat door pers en publiek al vlug het 'Gouden Team' zou genoemd worden ('Az Aranycsapat' in het Hongaars), werd geleid door de succesvolle trainer Sebes Gusztáv en de basisspelers waren:
Grosics Gyula (5/0 GK), Buzánszky Jenõ (4/0), Lantos Mihály (5/1), Bozsik József (5/1), Lóránt Gyula (5/0), Zakariás József (4/0), Budai II László (1/0), Kocsis Sándor (5/6), Hidegkuti Nándor (4/1), Puskás Ferenc (5/4) en Czibor Zoltán (4/2).
Voor de Spelen werd de selectie aangevuld met: Börzsei János (0/0), Csordás Lajos (2/0), Dalnoki Jenõ (1/0), Gellér Sándor (0/0 GK), Kovács Imre (1/0), Palotás Péter (4/4) en Szojka Ferenc (0/0).
(tussen haakjes: aantal gespeelde matchen/doelpunten ).

Trainer Sebes Gusztáv.

Grosics Gyula   Buzánszky Jenõ   Lantos Mihály   Bozsik József   Lóránt Gyula   Zakariás József                  Budai II László   Kocsis Sándor   Hidegkuti Nándor   Puskás Ferenc   Czibor Zoltán   Palotás Péter                Börzsei János   Csordás Lajos   Dalnoki Jenõ   Gellér Sándor   Kovács Imre   Szojka Ferenc

Door de Russische bezetting na de oorlog, leefde Hongarije onder een communistisch regime. Doordat de communistische sportteams in principe amateurs waren, was het professionalisme officieel verboden in Hongarije en konden zij aan de Olympische Spelen deelnemen. Maar de meeste spelers van de nationale ploeg, vooral spelers van legerploeg Honvéd, maakten deel uit van het leger of van de politie, waar zij betaald werden. De pseudo-amateurs moesten dan ook steeds onder druk presteren, daar zij naar de buitenwereld in feite het aangezicht van de communistische regering waren. Tot aan de Spelen van 1952 in Finland (Helsinki) was de Hongaarse ploeg alleen maar vooral achter het 'ijzeren gordijn' actief geweest, maar dit zou grondig wijzigen na het eerste groot succes dat zij verwezenlijkten op de Spelen van 1952. “De belangrijkste zaak op de Olympische Spelen is niet te winnen, maar deel te nemen, juist zoals het belangrijkste in het leven is niet te veroveren, maar goed te strijden”: dit waren de woorden van Baron Pierre de Coubertin, vader van de Moderne Olympische Zomerspelen. Voor de Hongaarse spelers was het er zeker niet alleen om te doen zomaar deel te nemen, maar wel om te winnen. Ze zouden slagen in hun opzet.

Het Olympisch Stadion van Helsinki.

Aanvankelijk had men voor dit voetbaltoernooi in het kader van de Olympische Spelen niet veel belangstelling. Niet alleen stond de atletiek helemaal op de voorgrond, maar het uitschakelen van Engeland (door Luxemburg!…) tijdens de schiftingswedstrijden, van Rusland samen met Italië in de achtste finales en van Brazilië en Oostenrijk in de kwartfinales, waren meer van aard om het voetbaltoernooi helemaal op de achtergrond te schuiven, dan om de aandacht te trekken.
Toen de latere finalisten, Hongarije en Joegoslavië, de Olympische kampioen 1948 Zweden en het 'onbekende' Duitsland voor de halve finales aantraden gewaagde men het al eens, tussen de gesprekken over Zatopek's ongeëvenaarde prestaties door, over de kansen voor de Olympische titel na te praten.
En het was slechts nadat Zweden en Duitsland met een ontstellend gemak, respectievelijk door Hongarije en Joegoslavië, op hun beurt waren uitgeschakeld, dat de belangstelling steeg tot een peil het voetbalspel waardig.
Hongarije en Joegoslavië werden immers terecht zeer hoog aangeslagen in de Europese sector, te meer omdat zij met Kocsis, Bozsik en Puskás enerzijds, en Rajko Mitic en Zlatko Cajkovski anderzijds, het kruim van hun eertijds reeds vermaard potentieel in lijn brachten. Spectaculair beschouwd beloofde deze finale ver boven het enigszins verwaterde Olympisch voetbal uit te zullen groeien. In Helsinki moet men ook zo geoordeeld hebben, want niet minder dan 70.000 toeschouwers waren opgekomen voor deze gebeurtenis.
En na een zeer spannende partij, waarin wederzijdse kennis en kunde op het voorplan stonden, maar die desniettemin gekenmerkt was door een onloochenbaar smaakje zenuwachtigheid, slaagde Hongarije er in de titel met 2-0 weg te kapen. Puskás miste zelfs, zeer uitzonderlijk, een strafschop, maar zolang hij in de nationale ploeg speelde (tussen 1949 en 1956) kon Joegoslavië nooit winnen van Hongarije; zo ook nu niet. Dat was maar goed ook, want voor de match had trainer Sebes een telefoongesprek met regeringsleider Rákosi Mátyás, waarbij deze hem zei dat falen niet geduld zou worden en dat het niet toegestaan was te verliezen!

Wedstrijden op het toernooi in Helsinki:

•  De voorronde: op 15 juli tegen Roemenië, Turku (Kupittaa), gewonnen met 2-1 (14.000 toeschouwers).
Opstelling Hongarije: Grosics Gyula, Dalnoki Jenõ, Lantos Mihály, Kovács Imre, Lóránt Gyula, Bozsik József, Budai II László, Kocsis Sándor, Hidegkuti Nándor, Puskás Ferenc en Czibor Zoltán.
Opstelling Roemenië: Ion Voinescu, Vasile Zavoda, Zoltan Farmati, Valeriu Càlinoiu, Josip Covaci, Gavril Serfözö, Tudor Paraschiva, Eugen Iordache, Titus Ozon, Iosif Petschowski en Ion Suru (Coach: Gheorghe Popescu).
Doelpunten: 22' Czibor (1-0), 73' Kocsis (2-0), 86' Suru (2-1).
Scheidsrechter: Nicolai Latishev (Sovjet Unie).

Hongarije startte goed door Roemenië te verslaan in een ruwe en harde match, waarin Kocsis in de laatste minuten nog van het veld gestuurd werd.

Hongarije-Italië: schermutseling voor het Italiaanse doel. (Hongaars Sportmuseum)

•  De eerste ronde: op 21 juli tegen Italië, Helsinki (Pallokenttä), gewonnen met 3-0 (20.000 toeschouwers).
Opstelling Hongarije: Grosics Gyula, Buzánszky Jenõ, Lantos Mihály, Bozsik József, Lóránt Gyula, Zakariás József, Csordás Lajos, Kocsis Sándor, Palotás Péter, Puskás Ferenc en Hidegkuti Nándor.
Opsteling Italië: Ottavio Bugatti, Battista Rota, Guiseppe Corradi, Maino Neri, Giovanni Azzini, Arcadio Venturi, Amos Mariani, Egisto Pandolfini, Francesco La Rosa, Aredio Gimona en Alberto Fontanesi.
Doelpunten: 11' Palotás (1-0), 19' Palotás (2-0), 80' Kocsis (3-0).
Scheidsrechter: Karel Van der Meer (Nederland).

Italië was de volgende ploeg die verloor door het opkomend Hongaars 4-2-4 systeem.

Akim Erdoan, de Turkse doelman is tevreden dat deze maal de bal buiten vliegt. (Hongaars Sportmuseum)

•  De kwartfinale: op 24 juli tegen Turkije, Kotka, gewonnen met 7-1, (20.000 toeschouwers) .
Opstelling Hongarije: Grosics Gyula, Buzánszky Jenõ, Lantos Mihály, Bozsik József, Lóránt Gyula, Zakariás József, Csordás Lajos, Kocsis Sándor, Palotás Péter, Puskás Ferenc en Czibor Zoltán.
Opstelling Turkije: Akim Erdoan, Sentürk Necdet, Dirimilili Basri, Bolatli Ridvan, Ertan Mustafa, Güder Ercument, Cetinel Vasif, Bilge Tekin, Altan Kamil, Caka Yalcin en Gürdal Macit.
Doelpunten: 18' Palotás (1-0), 32' Kocsis (2-0), 48' Lantos (3-0), 64' Puskás (4-0), 67' Ercument (4-1), 70' Bozsik (5-1), 72' Kocsis (6-1), 90' Puskás (7-1).
Scheidsrechter: Wolf Waldemar Karni (Finland).

Turkije werd vervolgens verpletterd door een voluit gaand Hongarije.

De Zweedse doelman Svensson gaat in de voeten van Palotás. (Hongaars Sportmuseum)

•  De halve finale: op 28 juli tegen Zweden, Helsinki (Olympiastadion), gewonnen met 6-0 (35.000 toeschouwers).
Opstelling Hongarije: Grosics Gyula, Buzánszky Jenõ, Lóránt Gyula, Lantos Mihály, Bozsik József, Zakariás József, Hidegkuti Nándor, Kocsis Sándor, Palotás Péter, Puskás Ferenc en Czibor Zoltán.
Opstelling Zweden: Karl Svensson, Lennart Samuelsson, Erik Nilsson, Holger Hansson, Bengt Gustafsson, Gösta Lindh, Silve Bengtsson, Gösta Löfgren, Ingvar Rydell, Yngve Brodd en Gösta Sandberg.
Doelpunten: 1' Puskás (1-0), 16' Palotás (2-0), 36' Lindh (o.g. 3-0), 58' Kocsis (4-0), 59' Hidegkuti (5-0), 63' Kocsis (6-0).
Scheidsrechter: William Ling (Engeland).

Door de zeer geliefde Zweedse ploeg op magistrale wijze te verslaan, trok Hongarije onmiskenbaar de aandacht van de ganse voetbalwereld. Het was pijnlijk voor de Zweden, gesteund door duizenden Zweedse fans, om met die cijfers te verliezen. Zij speelden een goede match, maar tegen de tactische suprematie van de Hongaren, met ruggesteun van de Finse toeschouwers, waren zij niet opgewassen.

Het Joegoslavische doel is nog eens in gevaar. (Hongaars Sportmuseum)

•  De finale tenslotte: op 2 augustus 1952 tegen Joegoslavië, Helsinki (Olympiastadion), gewonnen met 2-0 (60.000 toeschouwers).
Opstelling Hongarije: Grosics Gyula, Buzánszky Jenõ, Lantos Mihály, Bozsik József, Lóránt Gyula, Zakariás József, Hidegkuti Nándor, Kocsis Sándor, Palotás Péter, Puskás Ferenc en Czibor Zoltán.
Opstelling Joegoslavië: Vladimir Beara, Branko Stankovic, Tomislav Crnkovic, Zlatko Cajkovski, Ivan Horvat, Vujadin Boskov, Tihomir Ognjanov, Rajko Mitic, Bernard Vukas, Stjepan Bobek, Branko Zebec (Coach: ).
Doelpunten: 71' Puskas (1-0), 88' Czibor (2-0).
Scheidsrechter: Arthur Ellis (Engeland)

Hongarije, Olympisch Kampioen 1952 - Helsinki van links naar rechts : Lantos Mihály, Bozsik József, Czibor Zoltán, Palotás Péter, Lóránt Gyula, Zakariás József, Grosics Gyula, Kocsis Sándor, Hidegkuti Nándor, Puskás Ferenc en Buzánszky Jenõ (Hongaars Sportmuseum)	Joegoslavië, Zilveren medaille 1952 van links naar rechts, staande: Branko Stankovic, Tihomir Ognjanov, Rajko Mitic, Vladimir Beara, Branko Zebec en Stjepan Bobek; zittend: Ivan Horvat, Tomislav Crnkovic, Bernard Vukas, Vujadin Boskov en Zlatko Cajkovski.

Het zegevierend team.
	Puskás Ferenc neemt de Gouden medaille in ontvangst. (Hongaars Sportmuseum)

De zegevierende intocht in Budapest van het Olympisch voetbalteam. Op de eerste rij herkent men o.a. Kocsis, Grosics en Puskás.

Olympische Varia:
De meest opvallende figuur was de Tsjecho-Slowaak Emiel Zatopek, die op de loopnummers driemaal goud haalde: 5.000 m, 10.000 m en de marathon. Bovendien won ook zijn echtgenote, Dana Zatopkova, het speerwerpen.
Hongarije won o.a. een gouden medaille in het boksen met Papp László, die er de tweede van zijn drie opeenvolgende gouden medailles zou winnen (1948, 1952 en 1956). Geboren op 25 maart 1926 zou László in 1957 als profbokser aan de slag gaan als middengewicht en op 16 mei 1962 Europees kampioen worden. Hij verdedigde de volgende drie jaar zijn titel zesmaal succesvol en was op weg naar de wereldtitel tot de Hongaarse regering hem verbood nog in het buitenland te gaan boksen. Dit betekende tevens het einde van zijn professionele loopbaan. Zijn erelijst omvat als liefhebber 288 overwinningen en 12 nederlagen en als prof 27 overwinningen (waarvan 15 op K.O.), geen nederlaag en 2x matchnul. Van 1971 tot 1992 was hij tevens coach van het Hongaarse nationaal boksteam. Hij zou overlijden op 16 oktober 2003.
Een ander groot Hongaars sportman verlengde zijn Olympische titel bij het snelvuur pistoolschieten. Takács Károly, die voor de oorlog als rechtshandig schutter Europees kampioen was geworden, verloor in 1938 zijn rechterhand bij een granaatexplosie. De Hongaar leerde toen maar met links schieten en bereikte terug opnieuw de top.
Voor België won wielrenner André Noyelle twee gouden plakken: de wegrit individueel en het landenklassement met Robert Grondelaers en Lucien Victor. Zijn prestaties werden in datzelfde jaar bekroond met de Nationale Trofee voor Sportverdienste.

Een zwoegende en kreunende Emiel Zatopek.	Drievoudig Olympisch bokskampioen Papp László.	Takács Károly, de linkshandige Hongaarse scherpschutter.	Tweemaal Olympisch goud voor de Belgische wielrenner André Noyelle.